İtalya Pazar günü kritik öneme sahip anayasa referandumuna hazırlık yapıyor. Peki günlerdir konuşulan referandum ve olası etkileri neler olacak? Yeni reform paketinin içeriğindeki temel maddeler neler?
Başbakan Renzi önderliğinde hükümeti daha istikrarlı hale getirmek amacı ile parlamentonun işleyişinde köklü değişikliklere yol açacak anayasal reform paketinin temel maddesi Temsilciler Meclisi ile eşit yetkilere sahip olan Senato'nun yapısının ve yetkilerinin azaltılması.
Senatör sayısının 315 ten 100 e indirilmesi; bu 100 senatörün 74 ünün meclis üyesi olması, 21 tanesinin belediye başkanları arasından hükümet tarafından seçilmesi, 5 senatörü ise cumhurbaşkanının ataması öngörülüyor. Ayrıca halkın seçtiği üyelere maaş bağlanmayacak.
Halihazırda yasalar her iki meclis tarafından onaylanmakta. Bu da yasa tasarılarının her iki meclisin onayını alana dek hayata geçirilememesi demek oluyor. Reform paketinde yasa ve bütçe onayı ile hükümete yönelik güvenoyu kullanma yetkisi temsilciler Meclisine bırakılıyor. Senatörler ise cumhurbaşkanı , anayasa mahkemesi yargıçlarının seçilmesi , anayasa reformları ve AB anlaşmalarının onaylanmasındaki haklarını koruyacaklar.
Reforma destek verenler İtalya’da yasal düzenlemelerin tek mecliste oylanacağı için bürokrasinin sadeleşeceğini, ihtiyaç duyulan istikrara kavuşacağını ve işe yaramadığı savunulan bazı organların kaldırılması ile masrafların azalacağı böylece tasarruf yapılacağını savunuyor.
Reform karşıtları ise ; Senatonun yetkilerinin elinden alınacağı için kontrol mekanizmasının zayıflayacağı ve hükümete aşırı yetki verilmesi ile tek parti hükümetine sebep olabileceği konusunda endişeli.
Referandumdan “EVET” çıkması halinde Demokrat parti başkanı olan Renzi’nin istediği reformları yaptırma gücü olacak. Böylece kısa vade için İtalya’nın AB’den ayrılma olasılığını ortadan kaldıracağı için Euro bazlı varlıklara pozitif yansıyacaktır.
Bu durumda EURUSD paritesine bakacak olursak 1.0780 önemli direnç olarak takip edilmeli. Referandum sonucu pozitif etkinin Euro üzerinde kalıcı olması için bu seviye üzeri günlük kapanışlar oluşmalı.
“HAYIR” sonucunda ise Başbakan Renzi’nin istifası bekleniyor. Referandum kampanyasının başlarında hayır sonucu çıkarsa istifa edeceğini söyleyen Renzi sonraki süreçte bu ifadesi için “hata yaptım” diyerek geri adım atsa da olası hayır ağırlıklı bir sonuçta Başbakanın istifası halen beklenmekte. Bu durumda farklı olasılıklar mevcut olsa da (istifanın kabul edilmemesi, geçici bir hükümet kurulması veya erken seçim gibi) Başbakan Renzi’nin istifası İtaya’yı siyasi bir belirsizliğe sürükleyebilir. Ayrıca yeni bir seçime gidilmesi AB karşıtı olan Beş Yıldız Hareketi’nin (FSM) iktidara gelmesine yol açabilir.
Referandum sonucunun hayır olması ve FSM’nin iktidara gelmesi halinde oluşacak senaryoda ikinci bir “Brexit” vakasını izleyebiliriz. İtalya’nın Avrupa Birliğinden ayrılma hazırlıkları Avrupa Birliğinin yeniden sorgulanmasına sebep olabilir. Bu durum Euro bazlı varlıklarda sert değer kayıplarını beraberinde getirecektir. Bununla birlikte İtalya’da başlayacak olan siyasi dalgalanman kaynaklı ekonomik krizin büyüyebileceğini göz ardı etmemek gerekli. İtalyan Bankaları hala AB’nin en sorunlu finansal kuruluşları listesinde. Uluslararası piyasalarda endişeleri arttıran bir diğer unsur batık bankaları kurtarma planının kesintiye uğraması. Yatırımcıların belirsizlik kaygısının Euro bazlı varlıkların değer kaybını hızlandırıcı bir etken olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Olası “HAYIR” sonucunda EURUSD paritesinde 1.0530 - 1.0480 destek bandı yakından izlenmeli. Bu bant altı kalıcılık paritede değer kaybının artarak devam etmesine neden olabilir.