Nisan ayında duran ekonomi, Mayıs ayı içinde kademeli olarak açıldı ve piyasalar da son haftalarda bu gelişmeyle yükseliş yaşarken geçen hafta ABD ve Çin arasındaki gerginlik yükseliş ivmesini biraz azaltmıştı. ABD Başkanı Trump’ın sert karşılık vereceğiz demesi ile gözler Trump’ın ne diyeceğine çevrildi, ancak Trump beklenen sertlikte bir açıklama yapmadı. Piyasalar, bu taraftan da korkulan bir gelişmenin olmamasıyla yeni haftaya da yükselişle başladı, ancak önceki dakikalarda Çin’in ABD’den yaptığı soya ithalatının bir kısmını durdurduğuna dair haberler geldi. İki ülke arasında 3 yıldır devam eden ticaret savaşlarında tansiyon yine yükseldi, ancak koronavirüs nedeniyle daha beterini gören piyasaların şimdilik bu çekişmeyi çok önemsemediği görülüyor.
Koronavirüs salgınında korkulan 2. dalga olmaz ve yılın 2. yarısında toparlanma başlarsa Kasım’da yapılacak seçimlere doğru ABD-Çin gerginliği piyasalarda daha fazla yer edinebilir. Özellikle Trump’ın seçimlere doğru daha sert aksiyon alması olasılığı da yüksek görülüyor.
Hem Trump’ın beklenen sertlikte bir mesaj vermemesi hem Çin’den bugün açıklanan Caixin İmalat verisinin Mayıs’ta yeniden 50,0 eşiği üzerine yükselmesiyle Asya piyasaları haftaya yükselişle başladı. Avrupa’da da geçen haftadan süregelen iyimserlik bugün de devam ediyor ve gelişen ülke piyasaları da risk iştahının yüksek olmasıyla pozitif fiyatlanıyor. TL ise bu yükselişe biraz geriden eşlik ediyor. BİST 100 Mart ayında yaşanan sert düşüşü telafi ederek yeniden 107 bin seviyesini test etti. Endekste 108 bin direnç, 103 bin 500 puan ise ilk destek olarak izleniyor.
PMI rakamlarının açıklandığı bugün yurt içinde de imalat PMI , Nisan ayındaki rekor düşüş sonrası Mayıs’ta toparlanma gösterdi, ancak 50,0 büyüme eşiğini hala altında. Veriyi açıklayan İstanbul Sanayi Odası, “Türk lirasının dolar karşısındaki değer kaybı, girdi maliyetlerinde keskin ve hızlanan bir artışa yol açtı. Girdi maliyetleri enflasyonu son bir yılın en yüksek oranında kaydedildi. Bunun yansıması olarak, imalatçılar satış fiyatlarını nisan ayına ve seri ortalamasına göre daha yüksek bir hızda artırdı.” ifadelerine yer vererek fiyat artışına dikkat çekti. Hazine ve Maliye Bakanı, geçen hafta “Birileri bir dönem ülkemizi ithalat cenneti yapmaya çalıştı. Stratejik ve üretim imkanı bulunmayan ürünler hariç, ithalat kolay olmayacak.” demişti. Bugün sektörün yaşadığı en büyük sorun da bu. Kur düşükken özellikle ikame olarak faydalanılması sorun olmayan ara ürünler kur rekor kırınca büyük maliyete dönüştü, bu da fiyatlara zam olarak yansıdı. İthalat artık kolay olmayacaksa evvela yerli üretimi sağlamak gerekiyor, bu tarımda da sanayide de geçerli. Ülkemiz birçok kaynak bakımından son derece zengin, ancak akıl almaz şekilde bu kaynaklardan son derece az faydalanırken daha büyük oranda ise dışa bağımlıyız. Önlem ithalatı sınırlamak değil üretimi artırmakla alınır, lakin şimdiye kadar bunu fiilen istenen ölçüde görmüş değiliz, belki bu süreç bundan sonrası için ne yapmamız gerektiğini anlamamızı sağlar.