Bu makale 25.04.2018 tarihinde İngilizce olarak yayınlandı
Ham petrol fiyatları geçtiğimiz Cuma yeni seviyelere yükselmeden önce OPEC ve Başkan Donald Trump sayesinde geriledi.
OPEC'in öngörüleri ve 2018 ikinci yarısı ile ilgili politikaları kesinleştikçe petrol piyasalarında daha fazla volatilite görmeye başlayabiliriz. Trump yönetimi İran'a yönelik yaptırımlarla ilgili çeşitli kararlar alıyor ve bununla birlikte ABD petrol üretiminde artış görme ihtimalimiz yükseliyor.
OPEC / OPEC harici üretim kesintisi anlaşması için Ortak Bakanlar İzleme Komitesi (JMMC) geçtiğimiz Cuma günü Cidde, Suudi Arabistan'da katılımcıların uyum oranlarını değerlendirmek ve örgütün hedeflerine ulaşma yolundaki ilerleyişi hakkında görüşmek üzere bir araya geldi. JMMC, çok yüksek uyum oranları (%149) nedeniyle katılımcıları tebrik ederken, Irak ve Kazakistan'ın kotalarının izin verdiğinden daha fazla petrol üretmekte olduklarını belirtti.
Bunların hiçbiri, OPEC ve Rusya'nın üretim kesintilerini 2019'a kadar sürdürmeyi planlayıp planlamadığına dair işaretler arayan petrol piyasasına önem arz etmiyor. Daha açık bir ifadeyle, Rus ve Suudi petrol bakanları, üretim kesintilerinin devam edip etmeyeceği farklı görüşlere sahipler.
Suudi petrol bakanı Halid al Falih, OPEC'in şu anki üretim kesintileriyle birlikte devam edeceğini söyledi ve petrol stoklarının 2015'teki fiyat düşüşünden öncesine göre hala yüksek olduğunu belirtti ve “Stok azalmasının devam etmesi gerekiyor” dedi. Al Falih, sözlerini "Ancak henüz tam olarka hedef belirlemiş değiliz" şeklinde sonlandırdı.
Al Falih, bu hedefin ne olacağını söylemedi ve üretim kesintilerinin ne kadar süreceği konusunda belirsiz kaldı. Falih, “Yolculuk hala sona ermedi ve hala uzun bir yolumuz var” dedi.
Bu anlaşmada en etkili ikinci güç olan Rus petrol bakanı Alexander Novak, farklı bir tonda konuştu. Toplantıdan önce Rus muhabirlere anlaşmanın 2018 yılı sonuna kadar süreceğini, ancak piyasa şartlarının gerekli olması halinde grubun kotaların bir kısmını gevşetmeyi düşünebileceğini söyledi. Toplantıdan sonra Novak, gazetecilere verdiği demeçte, grubun 2018'in ikinci yarısında veya 2019'un başında üretim artışı olasılığını tartışabileceklerini söyledi. Bu tartışmalar OPEC'in 22 Haziran'da Viyana'daki düzenli toplantısında gerçekleşecek.
Cidde toplantısındaki petrol bakanları karışık mesajlar verdi. Ancak, Başkan Donald Trump'tan gelen bir Tweet sebebiyle bu mesajlara petrol piyasası çok az tepki verdi. Trump, toplantı sona erdikten sonra Tweeta attı ve “OPEC yeniden gündeme geliyor gibi görünüyor. Denizde tam yüklü gemiler de dahil olmak üzere tüm dünyadaki yüksek petrol seviyeleriyle birlikte petrol fiyatları aslında çok yüksek. Bu iyi değil ve kabul edilemez!” dedi
OPEC'in eylemlerini Trump'ın değiştirebilme imkanının oldukça düşük olmasına rağmen Tweet'leri fiyatlarda değişikliğe yol açtı. WTI vadeli işlemleri 68,29 dolardan işlem görürken 67,50 dolara geriledi. ABD'de sondaj kuyusu sayısı geçtiğimiz hafta beş adet yükseldi.
Ancak Pazartesi günü piyasalar Trump'ın Tweetlerinin etkisinden ve yüksek sondaj kuyusu sayısından sıyrıldı. WTI Ham Petrol, Cuma günkü düşüşünü toparladı ve tekrar değer kazanarak 68,95 dolar seviyesini gördü. Vadeli işlemler Salı sabahı 69 dolar seviyesine kadar yükseldi.
Artık petrol arzının çok daha sıkı olması sebebiyle petrol piyasaları üzerinde gerçek bir etkisi olmayan Başkan Trump'ın tweetleri gibi küçük sorunlara piyasalar daha fazla tepki gösteriyor. Bu şartlarda politika kararlarına ve konuşmalara daha güçlü kısa vadeli tepkiler görebiliriz. Cumhurbaşkanı Trump, basın mensuplarına 12 Mayıs'ta İran ile ilgili ne yapacaklarını “kimse bilmiyor” dedi.
Başkan Trump’ın ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları, Kuzey Kore’nin nükleer silahsızlanma hakkındaki zirvesine dair haberler ve Novak, el-Falih ile diğer OPEC katılımcılarından alınan ipuçlarına dayanarak petrol fiyat hareketini takip edebiliriz.