Sürdürülebilir ve Sorumlu Yatırım Forumu tahminlerine göre ABD'de profesyonel olarak yönetilen 46,6 trilyon Dolar'ın yaklaşık 12 trilyon Dolar'ı (ya da %26'sı), yatırım araçlarını Çevre, Toplum ve Yönetim (ESG) kriterlerine uygun olarak seçiyor. Sürdürülebilir ve sorumlu yatırımları (SSY) izleyen yeni ETF'lerden bazıları bu yıl iki kat ya da üç kat gibi nakit akışları görerek gelişme göstermiş olsa da, SSY kısıtlamaya tabî olmayan geleneksel yatırımın sunduğu getirileri yakalayabilir mi?
Konsepte aşina olmayanlar için, sosyal yönden sorumlu yatırım, bir yatırımın sadece potansiyel mali getirisini değil, sosyal etkisini de hesaba katar. Ariel Appreciation Fund Investor Class (CAAPX) gibi bazı fonlar, negatif incelemeye odaklanır. Calvert International Opportunities Fund Class A (CIOAX) tarzı diğer fonlar ise toplumda pozitif bir etki sahibi olan şirketlere yatırım yapmayı hedefler. Ancak fonların çoğu, bu negatif ve pozitif incelemeyi beraber yapar.
Negatif inceleme genellikle fon yöneticilerinin, hisselerinin bazen 'günah hisseleri' olarak adlandırıldığı alkol, sigara, kumar ve silah vb. şirketlerinden kaçınması anlamına gelir. Bir hükümet yolsuzluğuna bulaşmış olma ihtimali olan şirketlerden de uzak durulur. Bunun aksine pozitif yatırımcılık ise insan hakları, çeyreyi koruma ve/ya da çalışanlara eşit imkan sunma konusunda iyi bir geçmişe sahip olan şirketlere yönelir.
ESG kriterlerine bağlı kalarak en yüksek küresel profile sahip olan fon, değerinin 1 trilyon Dolar üzerinde tahmin edilen, devlete ait bir emeklilik fonu olan Norwegian Wealth Fund. Bu fon, aslında iki ayrı fondan oluşuyor: ilki, ülkenin petrol sektöründeki gelir fazlasıyla yatırım yapan 'petrol fonu', daha küçük olan diğer fon ise Oslo Borsası'nda işlem gören hisselere yatırım yapan Government Pension Fund Norway (Norveç Devlet Emeklilik Fonu).
ABD'de mevcut olmayan fon insan hakları, iklim değişimi ve şeffaflığa odaklanırken, Norveç Etik Konseyi'nin etik dışı olarak belirlediği ve aralarında Boeing (NYSE:BA) ve British American Tobacco (LON:BATS) gibi isimlerin de bulunduğu 150 şirketi kara listeye almış durumda. Norwegian Wealth Fund'ın yatırımları geçtiğimiz beş yılda FTSE Global All Cap Index'in temsil ettiği küresel piyasanın daha altında bir performans gösterdi. Endeks 2014-2018 yılları arasında %39,6'lık bir getiri sağlarken, Norwegian Fund sadece %31,6'lık bir getiri sağladı.
Ancak ESG yatırımları devletlerle sınırlı değil. ETF yayıncıları bireysel ve kurumsal yatırımcılar için çeşitli araçlar ortaya çıkardı. Bireysel ve kurumsal yatırımcılar (PRILX) için mevcut olan Parnassus Core Equity Fund (PRBLX), 17 milyar Dolar değerinde varlık yönetiyor.
Fondaki en büyük üç şirket Microsoft (NASDAQ:MSFT), Disney (NYSE:DIS) ve SSY prensiplerine bağlılığıyla tanınan İrlanda bazlı kimyasal şirketi Linde (NYSE:LIN). Fon son on yılda, benchmark endeksi olan Russell 1000'in %426'lık getirisine kıyasla %407'lik getiri sağladı.
On yılda %19'luk bir fark tabi ki çok kötü bir performans olarak görülemez. Parnassus'un getirisinin de FTSE endeksine kıyasla çok kötü olduğunu söylemeyeyiz. Ancak tabii ki bazılarına göre her birkaç yılda %9'luk ya da %19'luk ek kazançtan olmak uzun vadede ciddi bir para kaybına yol açabilir.
Benzer şekilde, Calvert'e ait U.S. Large Cap Core Responsible Index Fund da (CISIX) iyi bir performans gösterdi. Fon aynı zamanda Russell 1000'i yakından takip ediyor. CISIX'teki en büyük üç şirket Microsoft (NASDAQ:MSFT), Apple (NASDAQ:AAPL) ve Amazon (NASDAQ:AMZN). Son birkaç yılda Amazon'daki çalışma koşullarıyla ilgili dile getirilen birçok şikayeti düşünürsek, bir fonun seçim kriterinin bireysel bir yatırımcınınkinden farklı olabileceğini unutmayın.
Fon geçtiğimiz on yılda piyasadan %0,2 daha iyi performans gösterdi. Tanınmış yayıncıların yeni sosyal yönden sorumlu ETF'leri de ilgi odağı haline gelmiş durumda. Bunların arasında, hayata geçişinden itibaren iki ay içinde 1,5 milyar Dolar değerinde varlık çekerek tarihin en başarılı ETF lansmanlarından biri haline gelen iShares ESG MSCI USA Leaders ETF'i de (NASDAQ:SUSL) var. Sosyal yönden sorumlu ETF endüstrisi hızlı bir şekilde büyüyor ve bugün büyük yatırım firmalarının tümü müşterilerine ESG kriterlerine bağlı araçlar sunuyor.
Akademik çalışmalar, diğer faktörlerin eşit olması durumunda geleneksel yatırım ve sosyal yönden sorumlu yatırım getirileri arasında istatistiksel olarak ciddi bir farklılık olmadığını doğruluyor. Santa Clara University'de araştırmacı olan Meir Statman 2006 yılında dört SSY endeksinin—the Domini 400 Social Index, Calvert Social Index, Citizen Index, ve Dow Jones Sustainability Index—performansını S&P 500'ün 1990-2004 yılları arasındaki getirisiyle karşılaştırdı. Statman SSY endekslerinin S&P'den daha iyi bir performans gösterdiğini bulmuş olsa da, sonuçlar kesin olacak kadar istatistiksel yeterliliğe sahip değildi. Ayrıca, her yatırım fırsatında olduğu gibi, geçmiş performans gelecek performansın bir işaretçisi değildir.
Sonuç
Sosyal yönden sorumlu yatırımların getirileri istatistiksel olarak geleneksel yatırım getirilerinden çok farklı olmasa da, bazıları için SSY geleneksel yatırımcılığın sahip olmadığı finans dışı bir boyut sunuyor—değerlerinizi temsil ettiğini düşündüğünüz bir şirkette hisse sahibi olmanın verdiği memnuniyet. Eğer bu size de uygunsa, sosyal yönden sorumlu yatırım yapmak kayda değer ek bir getiri sağlamasa da, hissedarlar ahlaki bir duruşa sahip olmanın olumsuz bir etkisini yaşamazlar.