Konu petrol olunca, genellikle son sözü Suudi Eenerji Bakanı söyler. Son üç buçuk yıldır Suudi Arabistan'ın Enerji Bakanı olan Khalid al-Falih'in Salı günü, ABD'nin İran'a yaptırımlarının başlamasına 11 gün kala arz gereksinimini karşılamak için elinden geldiği kadar ham petrol üreteceğinin sözünü vermesi bunun doğruluğunu bir kez daha kanıtladı.
Falih, Suudi Arabistan'ın günlük mevcut üretiminin 1 ya da 2 milyon varil üstüne çıkabileceklerini ekledi. Bu miktar, İran'ın Mayıs'taki zirve üretim miktarı olan günlük 2,71 milyon varilin dörtte biri ve üçü arasında bir orana denk geliyor. Eğer Suudi Arabistan'ın söz verdiği artış gerçekleşirse, doğal olarak Rus ve ABD üretimi de artar, bu sayede de İran'a yönelik yaptırımların petrol tüketicisi ülkelerdeki etkisi çok daha kontrol edilebilir bir hale gelir.
Petrolde Son Üç Ayın En Büyük Elden Çıkarması
Suudi Bakan'ın sözleri o kadar etkiliydi ki, bir günde ham petrol fiyatlarını yaklaşık %5 düşürerek son üç ayda bir gündeki en büyük elden çıkarmaya sebep oldu. Bu belki de Bakan'ın amaçladığı bir şey değildi, çünkü ham petrol fiyatının düşük olması Suudi Arabistan gibi bir petrol üreticisine çıkar sağlamıyor.
Ancak Eylül ayında, Başkan Donald Trump'ın Suudi Arabistan'a son dört yılın en yüksek seviyelerinde gezen petrol fiyatlarını düşürmek için üretimi artırma çağrısı yapmasının ardından Falih'in resmi olarak Trump'ı terslemesi, sözlerinin ne kadar etkili olduğunu kanıtlamıştı. O dönemde Trump, Kasım'daki ABD ara seçimleri öncesinde Suudi liderliğindeki petrol üreticileri grubu OPEC'i petrol fiyatlarını artırarak "dünyanın geri kalanını kazıklamakla" suçlamıştı.
Trump'ın suçlamalarının ardından medyada Rus ve Suudiler'in üretimi artırarak petrol fiyatlarını düşürmek için özel bir anlaşma yaptıkları haberleri dolaşsa da, Falih'in Trump'a resmi cevabı "Ben fiyatları etkilemiyorum." oldu. Sözlerinin aksine, açıklamasından hemen sonraki seansta petrol fiyatları %3 sıçradı.
Her Zaman Böyle Değildi
Ancak, Suudi Enerji Bakanı'nın petrolde son sözü söylemediği zamanlar da vardı. Falih özellikle, arzdaki fazlalık yüzünden petrol fiyatlarının her gün düşüş yaşadığı 2015'te henüz bakanlığının ilk zamanlarında, piyasaya ham petrol konusundaki düşüncelerini kabul ettirmekte çok zorlandı. 2014-2017 petrol krizi, zirve noktasında piyasanın değerinin yaklaşık %75'ini silerek, Falih başa gelmeden önce 30 yıl boyunca Enerji Bakanı olan Ali Al-Naimi'nin de şanlı kariyerine gölge düşürdü.
Tarihsel açıdan da, Suudiler'in başlattığı 1973 Petrol Ambargosu, Krallık ve OPEC için karmaşık sonuçlar yaratmıştı. Bunun sonucu olarak Salı günü Falih bir daha böyle bir yola gitmeyeceklerini ve dünyanın lider petrol ihracatçısı olarak daha sorumlu bir rol alacaklarını belirtti.
Bu da bizi Falih'in verdiği yeni söze ve bu sözün Suudi Arabistan'ın fiyatları varil başına 70-80 Dolar arasında tutma isteğinin tersine nasıl bir etki yapacağına getiriyor.
WTI 60 Dolar, Brent 70 Dolar Altına İnebilir
Eğer teknik grafikçiler haklıysa, ABD West Texas Intermediate (WTI) muhtemelen kritik 65 Dolar destek seviyesini kırarak 60 Dolar ve altına doğru düşecek. Benzer şekilde Brent de, 75 Dolar destek seviyesini kırarak 70 Dolar ve aşağısına doğru düşebilir. WTI en son Mart'ta 60 Dolar altında işlem görürken, Brent en Nisan'da 70 Dolar'ın altına inmişti. İki benchmark da geçen ay yıllık yaklaşık %30 kazanç göstermişse de, son iki haftada yaşanan elden çıkarmalar bu kazancı yarı yarıya azalttı.
Teknik analizler bir yana, son dört haftalık ham petrol üretim fazlalığının, ABD ham petrol stoklarını beklenmedik bir biçimde 22 milyon varillik bir fazlalıkla karşı karşıya bırakması da fiyatların düşüşünde etkili oluyor.
İran'a yönelik yaptırımların ve bu yıl başında petrolün gösterdiği yükselişin yarattığı korkuyu dindirmek amacıyla Falih'in üretim artışı sözü, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesinin ardından dünya çapında aldığı tepki sonrasında Suudi Arabistan'ı tekrar sevdirme çabasıyla devam edebilir.
Suudi Arabistan: 'Krizdeki' Bir Ülke
Dünyanın lider ham petrol ihracatçısı olan ve günde yaklaşık 10 milyon varil petrol üreten Suudi Arabistan'ın arza nasıl ek katkı yapacağının detaylarına girmeden önce Falih, Kaşıkçı'nın 'korkunç' cinayetinin ardından Suudi Arabistan'ın 'krizde' bir ülke olduğunu söyledi.
Enerji Bakanı'nın içinde bulunduğu bu garip açmaz, Salı günü petrol tacirlerinin dikkatinden kaçmadı.
New York bazlı enerji koruma fonu Again Capital'da ortak olan John Kilduff şöyle konuştu:
"Piyasanın garantisi olarak görülmek istiyorlar ve dikkatleri Kaşıkçı konusundan kaydırmak için arzı fazlasıyla karşılamaya çalışıyorlar. Bu, fiyatlar için iyi değil."
New York bazlı Energy Management of Institute'dan Dominick Chirichella, kısmen 'üretimde artışa yönelik Suudi yorumları' sebebiyle, kısa vadede petrol konusunda dikkatli davranmaya karar verdiğini söyledi.