IşıkFX Akşam Bülteni 17.06.2019
TCMB Hamleleri Devam Ediyor!
Yurtiçinde açıklanan Mart ayı işsizlik oranı yüzde 14.1 olarak gerçekleşirken işsiz sayısı Mart’ta 4.544 milyon olarak kayıtlara geçti ve işsizlik böylece geçtiğimiz döneme göre az da olsa geri çekilme sağlamış oldu. Bunun dışında jeopolitik risklerin devam ettiği ülkemizde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Rusya ile S-400 konusunu görüştüklerini, S-400 konusu bitmiş vaziyette olduğunu ve herhangi bir olumsuzluk söz konusu olmadığını belirtirken teslimatların Temmuz ayının ilk yarısında gelmeye başlayacağını söyledi. Bunun dışında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Türkiye'nin Kıbrıs açıklarındaki hidrokarbon arama faaliyetlerine yönelik tepkisini ve Avrupa Birliği (AB) üyesi Kıbrıs Cumhuriyeti'ne desteğini yineledi. Resmi olmayan kaynaklara göre ise AB’nin sondaj meselesinden dolayı Türkiye’ye uygun bir yanıt verilebileceği ve gümrük birliği görüşmelerini durdurabileceği iddia edildi. İdlip içinse Milli Savunma Bakanlığı, Suriye rejim güçlerinin saldırısına ağır silahlarla karşılık verildiğini bildirdi. Öte yandan haftanın son işlem saatlerinde Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's tarafından verilen not indirim kararının ardından Hazine ve Maliye Bakanlığı, kararın Türkiye ekonomisinin temel göstergeleri ile bağdaşmamakta ve bu nedenle kuruluşun analizlerinin nesnelliği ve tarafsızlığı açısından soru işaretleri yaratmakta olduğunu bildirdi. Son olarak Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından finansal piyasaların derinleşmesi ve para politikasının etkinliğinin artırılması sağladığı katkılar dikkate alınarak Piyasa Yapıcılığı Sisteminin desteklenmesi amacıyla Piyasa Yapıcı bankalara açık piyasa işlemleri çerçevesinde politika faiz oranının 100 baz puan altında likidite imkânı sağlanması önemliydi. Bu yönüyle TCMB’nin piyasalara ‘’ben buradayım’’ mesajı vermesi ve elindeki enstrümanları piyasa normlarına göre kullanması ilerleyen günlerde bu uygulamaların devamı için bir ipucu niteliğindeydi.
Küresel piyasaya geçtiğimizde, ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross, Çin ile anlaşmaya varabileceklerini ancak bunun G20 toplantısında olmayacağını söylerken Avrupalı liderlerin serbest ticaretten bahsettiklerini ancak halen korumacı adımlar attıklarını vurgulayarak kendilerinin daha fazlasını yapmaya hazır olduklarını ancak Avrupa’nın da adım atması gerektiğini yeniledi. Buna karşın Çin Komünist Partisi’nin raporuna göre ABD'nin Çin halkının bir ticaret savaşında yer alma isteğini küçümsediği ve Pekin'in uzun süre devam edecek bir ekonomik çatışmaya hazır olduğu savunuldu. Çin Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu ise son dönemde ticaret savaşında yeni bir boyut açan nadir metal ile ilgili politikaları mümkün olan en kısa sürede çalışacaklarını ve halka açıklayacaklarını söyledi. Bununla birlikte Fitch Ratings, ticaret savaşının küresel ekonomide görünüme çok taraflı zarara neden olduğu ve ABD’nin Çin’e daha fazla tarife uygulamaktan kaçınacağı öngörülürken dünya ekonomisi için büyüme tahmininin 2019’da yüzde 2.8’e gerilemesini beklediklerini açıkladı. Brexit konusunda AB Komisyonu'nun ticaretten sorumlu ismi Cecilia Malmstrom, bazı İngiliz politikacılar dile getirdikleri, anlaşmasız Brexit durumunda DTÖ Tarifeler ve Ticaret Konusunda Genel Anlaşması'nın Britanya ile AB arasında tarifesiz ticarete imkan vereceği görüşlerini doğru olmadığını bildirdi. Birleşik Krallık Parlamentosu Üyesi Michael Gove ise 31 Ekim’de AB’den ayrılacaklarına inandığını iletti. Diğer bir risk teşkil eden bölge olan İran kanadında Avrupa ülkelerinin İran’ı ABD yaptırımlarından korumak için hala zamana sahip olduklarını ancak artık konuşmak yerine eyleme geçilmesi gerektiği konusunda uyarıda bulunulurken yerelde kullanmak üzere uranyum zenginleştirmeyi yüzde 20’ye kadar çıkarabilecekleri söylendi. Ayrıca İran yetkililerinden gelen açıklamada, Çin'in sürdürülebilir ve makul ekonomi politikalarıyla ABD'nin başlattığı ticari sürtüşmeyi göğüsleyebileceğini dile getirildi. Günün geri kalanında ekonomik takvimde sığ bir akış bulunurken jeopolitik risk unsurlarına ilişkin gelecek açıklamalar önemli olabilir. Bunun dışında ECB Başkanı Mario Draghi’nin yapacağı konuşmada değineceği konular da volatiliteyi artırabilir.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) üyesi Ewald Nowotny, ECB'nin fiyatları artırmanın ne kadar zor olduğunu dikkate alarak enflasyon hedefi konusunda biraz daha esnek olabileceğini savundu. Nowotny ayrıca, bir resesyon veya deflasyon riski ile karşı karşıya kalınması durumunda ECB'nin hala elinde Euro Bölgesi ekonomisini destekleyecek enstrümanlar olduğunu da belirtti. ECB Başkan Yardımcısı Luis de Guindos ise ECB'nin ekonomiye teşvik sağlaması için enflasyon bekleyişlerinin çıpadan kurtulduğunun görülmesi gerektiğini ve piyasa bazlı enflasyon bekleyişlerinde bir düşüş olsa da böyle bir şey henüz yaşanmadığı kaydetti. Brexit’te ise AB Komisyonu'nun ticaretten sorumlu ismi Cecilia Malmstrom, anlaşmasız Brexit durumunda Britanya ile AB arasında tarifesiz ticaretin mümkün olmayacağını savunması ilerleyen dönem için bir uyarı niteliğindeydi. ABD kanadında bir yandan ticaret görüşmelerinde G-20 zirvesinin önemli rol oynayacağı vurgulanırken diğer yandan da bu haftaki FED faiz kararlarına odaklanılmış durumda. Son olarak Atlanta FED, Cuma günü açıklanan perakende satış ve sanayi üretim verilerine sonrasında ABD ekonomisi için 2. çeyrek GSYH büyüme tahminini yukarı yönlü revize etti ve 2. çeyrekte yüzde 1.4 olan tahminini yüzde 2.1 seviyesine çıkardı. New York FED de ABD ekonomisi için ikinci çeyrek büyüme tahminini yüzde 1.01'den yüzde 1.36'ya çıkarırken, üçüncü çeyrek için GSYH büyüme beklentisini ise yüzde 1.31'den 1.70'e yükselttiğini duyurdu. Bu arada Eski FED Başkan Yardımcısı Stanley Fischer’in ABD Başkanı Donald Trump'ın 2020'de gerçekleştirilecek seçimleri kazanması durumunda FED Başkanı Jerome Powell'ı tekrar atamayabileceği tahmininde bulundu. Teknik olarak, 1.1200 üzerindeki kalıcılığın önemli olduğu parite için gün içinde hafif alıcılı seyir izlediği görülmekte. Bu hareketlerin devamında 1.1240-1.1265-1.1285-1.1300 seviyelerine kadar kayıplar telafi edilebilirken olası geri çekilmelerin tekrar görülmesi halinde 1.1190-1.1160-1.1140-1.1125 seviyeleri destek olabilir.
TCMB, finansal piyasaların derinleşmesine ve para politikasının etkinliğinin artırılmasına sağladığı katkılar dikkate alınarak Piyasa Yapıcılığı Sisteminin desteklenmesi amacıyla Piyasa Yapıcı bankalara açık piyasa işlemleri çerçevesinde mevcut politika faiz oranının 100 baz puan altında likidite imkânı kullandırılmasına karar verildiğini bildirdi. Bunun dışında S-400 ve Kıbrıs gerginlikleri devam ederken özellikle F-35 programı yetkilisi Türkiye’yi F-35 programında çıkarmaya başlamasının bu yıl üretime etkisi olmasını beklemediklerini vurgulaması kritikti. Hafta sonunda da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, S-400 konusunun kapandığını ve Temmuz ayında teslimatları alacaklarını belirtmişti. Veri akışında gün içinde açıklanan Türkiye Mart ayı işsizlik oranı yüzde 14.1 olarak gerçekleşti. İşsizlik oranı için geçtiğimiz aya nazaran kısmi azalış görülse de istihdam oranındaki düşüş ve 15 ile daha yukarı yaştakilerde işsiz sayısı 2019 yılı Mart döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 1 milyon 334 bin kişi artış göstermesi tedirginliğe neden oldu. Diğer tarafta ise ABD-Çin ticaret gerilimi sürerken Ticaret Bakanı Wilbur Ross’ın Çin ile anlaşabileceklerini ancak yakın vadede bu durumun oluşmayacağını bildirmesi bir süre daha sözlü görüşlerin devam edeceğini ortaya koyarken G-20 zirvesinde atılacak adımlar son derece belirleyici olabilir. Öte yandan Goldman Sachs ekonomistleri, FED'in ABD'nin ekonomik büyümesinde global ticari gerilimlerden kaynaklı olarak yaşanması olası yavaşlamanın önüne geçmek için sigorta şeklinde bir faiz indirimine gideceği beklentisine kuşku ile yaklaştılar. FED'in bu hafta yapılacak Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısında faiz oranlarında indirim yönündeki ABD Başkanı Trump'Tan ve bazı piyasa katılımcılarından gelen baskıya direneceği öngörülüyor. Diğer yandan Atlanta ve New York FED Cuma günü açıklanan perakende satış ve sanayi üretim verilerine sonrasında ABD ekonomisi için ABD ekonomisi için 2. çeyrek GSYH büyüme tahminini yukarı yönlü revize ettiğini de belirtmekte fayda var. Teknik anlamda, 50 günlük üssel ortalaması olan 5.85 seviyesinden destek alan kurun yükseliş hareketlerinin devam etmesi halinde 5.8835-5.9280-5.9525-5.9660-6.0140 dirençleri gündeme gelebilirken olası aşağı yönlü hareketlerde de 5.8670-5.8500-5.8290-5.7765 destekleri karşımıza çıkmakta.
Britanya cephesinde; Brexit konusuna dair anlaşmasız brexit ihtimalinin artması ve buna yönelik gelen açıklamalar pound tarafında endişe yaratmaya devam ediyor. Çevre Bakanı Michael Gove’nin Brexit konusunda netliğin kazanmasını aksi takdirde 50. Maddeyi tetikleyecek unsurların artacağını belirtti. Öte yandan AB komisyonunun ticaretten sorumlu ismi Cecilia Malmstrom; Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Tarifeler ve Ticaret konusunda Genel Anlaşması’nın İngiltere ve Avrupa Birliği arasında tarifesiz ticaretin mümkün olmadığını belirtmesi ise kritik açıklamalardandı. ABD tarafında ise; Ticaret Bakanının, Çin ile G20 zirvesi sonrasında görüşmelerin devam edebileceği anlaşma sağlanacağı yönündeki haber akışlarının yanı sıra ABD tarafından açıklanan Empire State İmalat Endeksi Haziran ayında -8.6 ile Ekim 2016’dan bu yana en düşük seviyeleri gerilemesi paritedeki aşağı yönlü atakları frenleyerek pariteye nefes aldırdı. Günün devamında Brexit ve ABD-Çin ticaret görüşmeleri hakkında gelebilecek haber akışlarının yanı sıra majör merkez bankalarından gelebilecek açıklamalar parite açısından sert fiyatlamalara neden olabilir. Teknik olarak bakıldığında ise; 1.2550 desteği satış işlemleri için önem teşkil ederken hareketin devamında 1.2500-1.2450 seviyeleri takip edilecektir. Ancak olası yukarı yönlü hareketler için 1.2650 direnci önemli olacaktır.
Gün içinde Suudi Arabistan Enerji Bakanı Halid El-Falih, önümüzdeki senenin petrol piyasası için umut verici olduğunu vurgulayarak petrol üreticilerinin yılın sonuna kadar petrol piyasasını dengede tutabileceğini umduğunu söyledi. Falih ayrıca OPEC'in büyük olasılıkla Temmuz ayının ilk haftasında Viyana'da toplanacağını ve bu toplantıda üretim kısıntısı anlaşmasının uzatılması konusunda bir konsensüs sağlanacağını umduğunu söyledi. Bu arada Umman Körfezi'nde geçen perşembe günü iki petrol tankerine yönelik düzenlenen saldırıyla ilgili, ABD ve İngiltere'den sonra Suudi Arabistan da İran'ı suçladı. Saldırı düzenlendiğinde Japonya Başbakanı Abe, İran ile ABD arasındaki gerginliği gidermek amacıyla Tahran'da diplomatik temaslarda bulunurken İran’ın sessizliğini koruması dikkat çekti. Ancak İran’ın ABD aleyhine açıklamaları devam ederken AB kanadından destek istemeye devam etmesi ve uranyum üretimini artırma düşüncesi küresel piyasadaki risk unsurlarını artırmakta. Öte yandan Suudi Arabistan Genel Yetkili İstatistik Ofisi tarafından yapılan açıklamaya göre, petrol ihracatı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0.8 artış gösterirken aylık bazda ise yüzde 4.8 arttı. Emtiadaki fiyatlamalarda OPEC toplantısına ilişkin görüşler ve İran konusu 61.60-61.25-60.80-60.35 destekleri gündeme gelebilir. Yukarı ataklarda ise 61.90-62.25-62.65-63.25 dirençleri test edilebilir.
ONS ALTIN
Küresel tarafta ticaret belirsizlikleri, küresel ekonomi görünümü içinde bulunduğumuz son dönemde kötüleşme ile birlikte güvenli liman ürünlerinden ons altında yukarı yönlü atakları tetiklemişti ancak oluşan risk iştahı ve diğer güvenli liman ürünlerine kaçış bir miktar değerli metalde baskı yarattı. Ticaret görüşmeleri cephesinde; ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross’un Çin ile ticaret anlaşmasının mümkün olduğuna yönelik açıklamalarının yanı sıra G20 zirvesinden sonra gerçekleşeceğini ama nihai bir tarihin olmadığına yönelik açıklamaları görüşmeler için dikkat çeken unsur oldu. Diğer taraftan ABD 10 Yıllık Tahvil Faizlerinin tekrar 2.10 seviyelerinin üzerini test etmesi ile birlikte Dolar Endeksinin tekrar toparlanması bu hareketi destekler nitelikteydi. Ayrıca, Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşlarından Fitch’in, ticaret savaşı küresel ekonomik görünüme çok taraflı zararına vurgu yaparak Dünya ekonomisinde büyümenin 2019’da 3.2’den 2.8’e gerilemesini beklediğini açıklaması kritikti. Günün devamında küresel risk unsuru yaratabilecek haber akışlarının yanı sıra majör merkez bankalarından gelebilecek açıklamalar güvenli liman ürünlerinden ons altın üzerinde sert fiyatlamalara neden olabilir. Teknik olarak bakıldığında ise; 1342 direnci yukarı yönlü ataklar için kritik olacakken olası aşağı yönlü hareketler için 1332-1326 destekleri değerli metal için önem teşkil etmektedir.
