ABD Başkanı Donald Trump 1 Aralık'ta Arjantin'de Çin Başkanı Xi Jinping ile kadeh tokuşturduğunda, ABD'li soya çiftçileri diğer seçim bölgelerinden çok daha dikkatli bir şekilde, ürünlerine yönelik umutla gelişmeleri takip ediyordu. Ancak günler geçtikçe, daha önceden Çin'e yapılan soya fasulyesi ihracatına zarar veren gümrük savaşındaki ateşkes bir ilerleme yaratamadı.
2019'a bir haftadan az bir süre kalmışken, iki ülke arasından geçici ateşkes sağlayan tarihi Trump-Xi zirvesinden bu yana Çin'e ABD'den sadece iki kez soya fasulyesi gönderimi yapıldı. Daha önce Çin, Washington'ın 34 milyar Dolar'lık Çin ürününe getirdiği ek gümrük vergisine misilleme olarak ABD soya fasulyesine %25 gümrük vergisi getirmişti.
Yıllık Bazda Fiyatlar %8 Düştü
Piyasalar noel için kapanırken de, dünyadaki yağ tohumu fiyatlarını belirleyen soya fasulyesi vadeleri yıllık bazda %8'lik kayıp yolunda ilerliyor.
Chicago bazlı The Price Futures Group'tan tahıl analisti Jack Scoville'e göre, önümüzdeki haftalarda Çin'in ABD'den daha fazla soya fasulyesi alması beklenmesine rağmen,
"piyasa ABD'nin Güney Amerika'ya satabileceği çok soya fasulyesi olduğunu biliyor."
Trump'ın eğer ticaret savaşındaki 90 günlük ateşken süresinin sonucunda tatmin edici bir sonuca ulaşılamazsa vergileri yeniden uygulamaya koyacağına yönelik tehditleri konusunda Scoville:
"Önümüzdeki üç ayda ticaret savaşında bir çözüme ulaşılacağının bir garantisi yok ve bir anlaşmaya ulaşılamazsa durum daha da kötüleşebilir."
Scoville aynı zamanda ABD soya fasulyesi için yıl sonu stok tahminlerinin "çok yüksek" olduğuna dikkat çekiyor ve bunun yakın zamanda önemli bir yükselişi çok zorlaştırdığını söylüyor.
Analistler "Güçlü Sat" Diyor
Pazartesi günkü kile başına 8,8425 Dolar'lık kapanışla beraber, Chicago Ticaret Borsası'ndaki Ocak sözleşmeli soya fasulyesi için günlük görünüm "Güçlü Sat" olarak kalmaya devam ederken, teknik analistler 3. Seviye Fibonacci desteğini—en güçlü destek—8,7508 Dolar'da görüyor.
Kağıt üzerinde bunun anlamı %1'lik bir düşüşün daha yaşanabileceği. Gerçekte ise, piyasa çok daha fazlasını kaybedebilir.
Boca Raton, Florida'da bir tarım piyasaları danışma firması olan Hackett Financial Advisors'dan Shawn Hackett, yakın dönemde soya fasulyesinde bir yükseliş yaşanacağını düşünmüyor:
"'2015'ten bu yana teknik açıdan en kötü soya fasulyesi piyasalarına sahip olduğumuzu ve Güney Amerika'da çok büyük bir hasat potansiyelinin de hala olduğunu herkes biliyor. Uzun vadeli düşüş temelleri kontrolü ele alana kadar bir ticaret anlaşması ne kadar yükseliş sağlayabilir?"
Arz Fazlasını Azaltmak İçin "Doğa Ana'ya" İhtiyaç Var
Hackett ekliyor:
"Sağlam bir ticaret anlaşmasının kile başına 10 Dolar'dan fazla bir yükseliş sağlayabilmesi için Güney Amerika'ya Doğa Ana'nın müdahale etmesi gerekiyor."
St. Charles, Illinois'te tahıl odaklı Hueber Report'un yazarı Dan Hueber de aynı fikirde:
"Çin alımları başlamış olsa da, bir anda gerçekleşmiyor. Söylentiyi alıp, gerçekleri satmak çoğunluğun zihniyeti gibi görünüyor. Güney Amerika için hava tahminleri soya fasulyesi için uygun yetişme şartlarını gösterirken, grafiklerde destek 10-15 cent aşağıda görünüyor."
Gümrük vergisi savaşının içindeki diğer her üründen çok, soya fasulyesi ABD'yi bir anlaşmaya yanaştırabilir. Soya fasulyesi Çin'de ülkenin en büyük protein kaynağı olan domuz çiftliklerinde yem olarak kullanılıyor. 2017'de Çin, 12 milyar Dolar'lık alımla birlikte soya ihtiyacının %60'ını ABD'den tedarik etmişti. Ancak ticaret anlaşmazlığı devam ederse, bu yıl ABD'nin yaklaşık 4,6 milyar Dolar'lık soya fasulyesi satışına zarar vererek, birçoğu Cumhuriyetçi eyaletlerde yaşayan ve 2016'da Trump'a oy vermiş olan yüzbinlerce çiftçiyi mağdur edebilir.
Satışlar Bitene Kadar Akıllı Bir Hamle Yok
Trump-Xi toplantısından bu yana Çin, 1,2 milyon altındaki iki alımla birlikte toplamda ABD'den 2,3 milyon metrik tonluk soya fasulyesi satın aldı. Aynı zamanda Arjantin'in de, geçen yılın iki katı miktarda ve 2009-10'daki 13,3 milyonluk rekor satıştan fazla olarak Çin'e bu yıl 14 milyon metrik tonluk soya fasulyesi ihraç etmesi bekleniyor. Sadece Brezilya geçen ay Çin'e 5 milyon metrik tonluk yağ tohumu sattı. ABD-Çin anlaşmazlığının ganimetlerini toplamak isteyen iki Latin Amerika ülkesinin üreticileri gittikçe daha agresifleşiyor.
Amerikalı soya üreticileri ise Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Asya'nın diğer bölgelerinde alıcı ararken de, küresel arzın talepten çok daha fazla olduğunun farkına vardılar.
Hackett'a göre bu, soya fasulyesini satmak için ideal zamanın henüz gelmediğinin bir işareti:
"Bu yüzden, nakit satış yapmak isteyenler ya da anlaşmanın bozulması ihtimaline karşın üstü açık tutmak ve dibi bir tabanla korumak amacıyla satım opsiyonu alanlar dışında yapılacak akıllı bir hamle görmüyoruz."