Ekonomi Gündemi: Borç, Bütçe, Enflasyon, Konut, Kredi, Mevzuat
Fulya Gürbüz | 16.10.2023 09:42
9-13 Ekim haftasında Ağustos ayına ilişkin sanayi üretiminde daralmanın sürdüğüne, perakende satışların aylık bazda sert düştüğüne, ciro artışlarının enflasyonun üzerinde kaldığına, işsizlik oranının gerilediğine, inşaat maliyetlerindeki artışın sürdüğüne, cari açığın sıfır seviyesine yaklaştığına tanık olduk.
16-20 Ekim haftasında enflasyon verilerinde, konut fiyatlarında, merkezi yönetim borç stokunda yükseliş göreceğiz. TCMB’nin Ekim ayına ilişkin kurumsal katılımcılara yönlendirilmeye başlanacak olan Piyasa Katılımcıları Anketi sonuçları açıklanacak. Ek olarak bütçe dengesi, dış borç ve çalışan istatistikleri ile ABD’de Bej Kitap raporunu takip edeceğiz.
EYLÜL AYI MERKEZİ YÖNETİM BÜTÇE DENGESİ – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
2023 yılı Ağustos ayında merkezi yönetim bütçesi 51,3 milyar TL fazla vermişti. Böylece Ocak-Ağustos döneminde toplam 383,4 milyar TL, son 12 aylık toplam olarak ise 555,6 milyar TL’lik bütçe açığı kaydedilmişti.
EYLÜL AYI TARIM ÜRÜNLERİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (TARIM-ÜFE) – TÜİK
Ağustos 2023’te Tarım-ÜFE aylık %3,83 artış, yıllık %76,35 artış kaydetmişti. Eylül ayında Dolar/TL kurunun aylık bazda sınırlı artışı ve akaryakıt fiyatlarının ise aylık %4,8 artması Tarım-ÜFE’nin de aylık artışının süreceğine işaret ediyor.
Uygulamayı İndirin
EYLÜL AYI KONUT SATIŞ İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Ağustosta konut satışları aylık %11,5 artış, yıllık %1,1 düşüşle 122 bin 91 olmuştu. Ocak-Ağustos döneminde toplam 797 bin 418 konut satışı gerçekleşti. 2022 yılının aynı döneminde toplam satış 943 bin 791 adet olmuştu.
AĞUSTOS AYI ÜCRETLİ ÇALIŞAN İSTATİSTİKLERİ – TÜİK
Temmuz ayında sanayi, inşaat ve ticaret-hizmet sektörleri toplamında ücretli çalışan sayısı aylık %1, yıllık %4,4 artışla 15 milyon 166 bin 88 kişi olmuştu. Sektörlerde çalışan sayısı sırasıyla 5.065.647, 1.690.386 ve 8.410.055 oldu. Dolayısıyla ücretli çalışanların %55’i ticaret-hizmet sektöründe istihdam edilmektedir.
AĞUSTOS AYI ÖZEL SEKTÖRÜN YURT DIŞINDAN SAĞLADIĞI KREDİ BORCU – TCMB
Temmuz ayında özel sektörün uzun vadeli kredi borcu aylık 0,6 milyar dolar artışla 146,3 milyar dolara yükselmişti. Sektör bazında Temmuz ayı itibarıyla finans dışı kesimin borcu 95,2 milyar dolar, bankaların 42,7 milyar dolar, banka dışı finans kesiminin ise 8,4 milyar dolar seviyesindeydi. TCMB, Temmuz sonu itibarıyla gelecek 12 ayda gerçekleştirilecek toplam anapara geri ödemelerini 43,4 milyar dolar olarak tahmin etmişti.
AĞUSTOS AYI TÜRKİYE KISA VADELİ TOPLAM BORÇ STOKU – TCMB
Temmuz ayında kısa vadeli toplam dış borç stoku aylık 0,9 milyar dolar artışla 165,8 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Borçlu bazında finans dışı özel sektörün 53,7 milyar dolar, TCMB’nin 46,4 milyar dolar, özel sektör bankalarının 32,8 milyar dolar, kamu bankalarının 32,0 milyar dolar, özel sektör bankacılık dışı finans kuruluşlarının 0,9 milyar dolar kısa vadeli borcu bulunmaktadır. Temmuz ayı itibariyle orijinal vadesine bakılmaksızın gelecek 12 ayda ödenecek toplam dış borç büyüklüğü 210,0 milyar dolardır.
AĞUSTOS AYI KONUT FİYAT ENDEKSİ – TCMB
Dolar/TL kurunun aylık %14,1 arttığı Temmuz ayında konut fiyatları aylık %7,3, yıllık % 94,7, reel olarak ise %31,2 artış göstermişti. Dolar/TL kurunun aylık %1,8 arttığı Ağustos ayında inşaat maliyetlerinin aylık %4,6 artış kaydetmesi konut fiyatlarına da yukarı yönlü yansıyacaktır.
FED 2023 YILI 7. BEJ KİTAP RAPORU – federalreserve.gov
1 Temmuz – 27 Ağustos dönemini kapsayan 2023 yılı altıncı Bej Kitap raporuna göre ABD ekonomisi bir önceki rapor dönemine göre ılımlı büyüdü. Hizmet sektörü tarafında turizm harcamalarının güçlü seyrettiğini, diğer perakende harcamalarının yavaşladığını, otomobil satışlarındaki artışın talep kaynaklı değil stokların elverişli olmasından kaynaklandığını, imalat sektöründe yeni siparişlerin bazı bölgelerde aynı kalırken bazı bölgelerde düştüğünü okuduk. Gayrimenkul sektöründe satılık konut sayısı kısıtlı kalırken, yüksek finansman maliyetleri ve artan sigorta primleri konut alımını zorlaştırıyor. Bankacılık tarafında tüketici kredi hacmi artarken, kuraklık ve yüksek girdi maliyetleri tarım sektörünü olumsuz etkilemekte, enerji sektörü üretimi ise son aylarda yatay seyretmektedir. İstihdam artışı yavaşlarken, ücret artışlarındaki yukarı yönlü baskının önümüzdeki dönemde yavaşlayacağı bekleniyor. Raporda fiyatlar tarafında genel olarak artış hızı yavaşlarken, imalat ve tüketim malı sektöründe düştüğü, girdi maliyetlerinin çıktı fiyatlarından daha yavaş arttığı, dolayısıyla da bazı bölgelerde kar marjlarının düştüğü işaretlerini aldık. Ücret artışlarının ve girdi maliyetlerinin zayıflamasında rağmen çıktı fiyatlarındaki baskının sürmesi, öte yandan ekonomik aktivitedeki yavaşlama Fed’i Ekim ayı toplantısında faiz artırmakta çekinceli kalmasına sebep oldu. Eylül-Ekim dönemini kapsayacak olan yedinci Bej Kitap verilerinde ılımlı ekonomik aktivitenin süreceğini, dolayısıyla da 1 Kasım para politikası toplantısında politika faizinin değişmeyeceğini söyleyebiliriz.
AĞUSTOS AYI ULUSLARARASI YATIRIM POZİSYONU (UYP) – TCMB
Temmuz 2023’te yurt içindeki yerleşiklerin yurt dışı varlıkları 298,7 milyar, yükümlülükleri 588,9 milyar dolar olmuş, böylece net UYP 290,2 milyar dolar açık vermişti.
13 EKİM TARİHLİ BANKA VE PARA VERİLERİ – BDDK & TCMB
6 Ekim haftasında bir önceki haftaya göre bankacılık sektörü döviz mevduat hesapları 176,9 milyar dolar ile önceki haftaya göre yatay kaldı. KKM büyüklüğü 74,6 milyar TL düşüşle 3,2 trilyon TL’ye (117,3 milyar dolar) geriledi. Uluslararası rezervler haftalık 0,7 milyar dolar artışla 122,9 milyar dolar oldu, swap hariç net rezerv açığı 1,4 milyar dolar düşüşle 49,8 milyar dolara geriledi. TCMB analitik bilançosu verilerine göre TCMB’nin net dış varlıkları hafif artışla 22,5 milyar dolar oldu. Öte yandan özel sektör bankalarının kredi hacmi artış hızı hafif geriledi.
7 EKİM TARİHLİ MEVDUAT VE KREDİ FAİZ ORANLARI – BDDK
6 Ekim haftasında 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi ortalama %45,5 ihtiyaç kredi faizi ortalama %60,9, ticari kredi faizi ortalama %49,3 seviyelerine yükseldi.
EKİM AYI PİYASA KATILIMCILARI ANKETİ – TCMB
TCMB anketin temsil gücünün artırılması amacıyla sadece kurumsal katılımcılara yer verileceği anket sonuçlarını yayınlayacak. Kişilere gönderilen son Eylül ayı verilerine göre piyasa katılımcıları 2023 yılsonu, 12 ay sonrası ve 24 ay sonrası TÜFE’ beklentilerini sırasıyla %67,2, %44,94, %23,87 seviyelerine yükseltmişti. Katılımcılar yılsonunda politika faizinin ortalama olarak %35’e yakın gerçekleşeceğini beklerken, Dolar/TL kuru beklentileri ortalama 30,14, yıl sonu cari açık beklentileri ortalama 44,3 milyar dolar, 2024 sonu cari açık beklentileri 33,8 milyar dolar. 2023 ve 2024 GSYH büyüme tahminleri ise sırasıyla %3,9 ve %3,8.
EYLÜL AYI MERKEZİ YÖNETİM BORÇ STOKU – HAZİNE VE MALİYE BAKANLIĞI
2023 yılı Ağustos ayında merkezi yönetimin borç stoku 5,9 trilyon TL iken TL cinsi stok 2,1 trilyon TL, döviz cinsi stok ise 3,8 trilyon TL seviyelerindeydi. Dolayısıyla kurdaki artış eğilimi borç stokunun da artmasına sebep oluyor.
EYLÜL AYI YURT DIŞI ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (YD-ÜFE) – TÜİK
Ağustosta YD-ÜFE yıllık %59,24, aylık %1,95 artış kaydetmişti. Eylül'de döviz kurundaki yavaşlama YD-ÜFE’de de yavaşlamaya sebep olabilir.
AĞUSTOS AYI TARIMSAL GİRDİ FİYAT ENDEKSİ – TÜİK
Tarım-GFE Temmuz 2023’te yıllık %34,32, aylık %6,56 artış kaydetmişti. Ağustos'ta döviz kuru ve akaryakıttaki artışlar Tarım-GFE’nin de yükselmesine sebep olacak.
Orijinal Makale
Finansal araçlar ve/veya kripto paralarla işlem yapmak yüksek seviyede risk içermektedir ve yatırım miktarınızın bir kısmını veya tamamını kaybetmenize sebep olabilir, bu sebeple tüm yatırımcılar için uygun değildir. Kripto para fiyatları aşırı derecede hareketlidir ve finansal haberler, politik olaylar ve düzenleme kurumları gibi konulardan kolaylıkla etkilenir. Kaldıraçlı işlem yapmak finansal riskleri yükseltmektedir.
Diğer finansal araçlar veya kripto paralar içinden tercihinizi yapmadan önce, yatırım nesnelerinizi, deneyim seviyenizi ve risk iştahınızı dikkatlice gözden geçiriniz ve ihtiyacınız olduğunda profesyonel tavsiye almayı deneyiniz.
Fusion Media sitede yer alan bilgilerin gerçek zamanlı ya da isabetli olacağının mutlak olmadığını hatırlatır. Tüm borsa fiyatları, endeksler, vadeli işlemler, Forex ve kripto para fiyatları, borsalardan değil piyasa düzenleyicileri tarafından oluşturulur, bu sebeple fiyatlar isabetli olmayabilir ve gerçek piyasa fiyatlarından farklı olabilir, bu da buradaki fiyatların fikir verme amaçlı olduğunu ve ticari amaçlar için uygun olmadığını gösterir. Fusion Media veya herhangi bir sağlayıcı, buradaki bilgileri kullanmanız sonucu oluşacak olası kayıplarınızdan ötürü sorumluluk taşımamaktadır.
Bu sitede yer alan bilgileri, Fusion Media ve/veya veri sağlayıcıdan yazılı izin almadan kullanmak, saklamak, kopyasını üretmek, görüntülemek, düzenlemek veya dağıtmak yasaktır. Fikri mülkiyet hakkı, sitede yer alan verileri sağlayanlara ve/veya borsalara aittir.
Fusion Media reklamlarla veya reklam verenlerle etkileşiminize bağlı olarak internet sitesinde görüntülenen reklamlardan gelir elde edebilir.