Ekonomi Gündemi: Dış Ticaret, Enflasyon, Geçinme Maliyeti, İşsizlik, GSYH
Fulya Gürbüz | 28.08.2023 09:18
2023 yılı 28 Ağustos - 1 Eylül haftasında Temmuz ayına ilişkin veriler dış ticaret açığında artış, enflasyonda yükseliş; Ağustos ayına ilişkin ise ekonomik güven endeksinde düşüş, İTO geçinme maliyetinde ise artışın süreceğine işaret ediyor. 2023 yılı ikinci çeyreğinde GSYH üretimi bir önceki çeyreğe göre daha hızlı artacak. Ağustos ayında küresel ekonomik aktivitede kan kaybı sürecek.
Temmuz ayında ekonomik güven endeksi Haziran ayında aylık %1,8 düşüşle 99,3 seviyesine gerilemişti. Ekonomik güven endeksinin 100’den büyük olması genel ekonomik duruma ilişkin iyimserliği, küçük olması ise genel ekonomik duruma ilişkin kötümserliği gösteriyor. Endeksi oluşturan alt güven endekslerinin (tüketici, reel kesim ve sektör güven endeksleri) Ağustos ayında gerilemeleri sebebiyle ekonomik güven endeksindeki düşüş Ağustos ayında da sürecek. Reel kesim, hizmet sektörü ve perakende ticaret sektörü güven endeksleri halen 100 üzerindeki değerlerini korurken, tüketici güven endeksi özellikle yapılan zamların fiyat artışlarını tetiklemesine bağlı olarak Ağustos ayında 80,1 seviyesine tekrar geriledi. 24 Ağustos tarihli PPK toplantısında politika faizinin beklentilerden yukarıda %25’e çıkartılması sebebiyle kredi faiz oranlarındaki yükseliş, talep tarafındaki fren etkisini sürdürecek.
Ağustos ayı başında Ticaret Bakanlığının yayınladığı verilere göre ihracat Temmuz ayında bir önceki aya göre 0,8 milyar düşüşle 20,1 milyar dolara geriledi, ithalat aylık 6,4 milyar dolar artışla 32,5 milyar dolara yükseldi. Böylece dış ticaret açığı da bir önceki aya göre artarak 12,4 milyar dolara yükseldi. TÜİK verileri nihai sonuçları gösterecek.
Uygulamayı İndirin
1Ç2023’te ABD ekonomisi bir önceki çeyreğe göre yıllıklandırılmış olarak %2 büyürken, 2Ç2023 için ilk tahminler GSYH’nin %2,4 büyüyeceği yönündeydi. İkinci tahminler piyasa beklentisinde bir değişiklik olmayacağına işaret ediyor. ABD ekonomisi 2020’de %2,8 daralmış, 2021 ve 2022’de yıllık büyüme sırasıyla %5,9 ve %2,1 olarak gerçekleşmişti.
Euro Bölgesinde imalat, perakende, hizmetler, tüketici, inşaat güven endekslerini ölçen ekonomik duyarlılık indikatörü Temmuz ayında arka arkaya üçüncü ay gerileme kaydederek 100 eşik değerinin altında kalmaya devam etmişti. Söz konusu indikatörle benzer eğilim sergileyen ve imalat ve hizmet sektörleri toplam aktivitesini ölçen bileşik PMI (satın alma müdürleri) endeksinin Ağustos ayında gerileme kaydetmesi Bölge genelinde ekonomik duyarlılıktaki zayıflığın da süreceğine işaret ediyor.
1Ç2023’te toplam mal ve hizmet üretimi bir önceki çeyreğe göre %0,3, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre ise %4 artış kaydetti. Son 4 çeyrek toplam GSYH üretimi 970 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2Ç2023’te sanayi üretiminin bir önceki çeyreğe göre artması, perakende satışların aynı dönemde yavaşlayarak da olsa büyümesi GSYH’nin bir önceki çeyreğe göre büyümeye devam edeceğine işaret ediyor. 3Ç2023 verileri ise zayıflık sinyalleri veriyor. Bahçeşehir Üniversitesi BETAM ç/ç %1,6, y/y %4,7 artış beklerken, Bilgi Üniversitesi CEFIS beklentisi ise sırasıyla %2 ve %2,9. Foreks anket sonuçlarına göre ekonomistlerin 2Ç2023 için yıldan yıla GSYH büyüme beklentisi ortalama %3,5.
Haziran ayında H-ÜFE aylık %9,57, yıllık %68,90 artış kaydetmişti. Temmuz ayındaki zamların etkisiyle hizmet üreticilerinin maliyetlerinde artış sürecek.
Temmuz ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Hizmet Sektörü SAMEKS Endeksi aylık 2,6 puan düşüşle 51,6 seviyesine gerilemişti (SAMEKS: Satın alma müdürleri endeksi). Sanayi Sektörü SAMEKS Endeksi ise aylık 8,4 puanlık sert düşüşle 50,1 değerini aldı. Böylece SAMEKS Bileşik Endeksi aylık 4 puanlık düşüşle 51,3 seviyesine geriledi. Endeksin 50 üzerindeki değerler ilgili sektörün bir önceki aya göre büyüdüğünü, altındaki değerler küçüldüğünü, 50 seviyesi ise değişiklik olmadığını gösteriyor. SAMEKS sonuçlarına göre hizmet sektöründe iş hacmi Şubat-Temmuz döneminde sürekli daralırken, sanayi sektöründe üretim Şubat ayından sonra ilk kez Temmuz ayında daraldı. Ağustos ayı verileri üçüncü çeyrekte ekonomik aktivitede aşağı yönlü seyrin devam edip etmediğini gösterecek.
ABD Merkez Bankası Fed’in para politikası kararında dikkate aldığı çekirdek PCE enflasyonu Haziran 2023’te aylık %0,2, yıllık %4,1 artış kaydetmişti. Temmuz ayında çekirdek PCE’nin yıllık %4,2 artış kaydetmesi bekleniyor. Her ne kadar yavaşlasa da %2’lik enflasyon hedefinden halen uzakta olan çekirdek PCE enflasyonu Fed’in politika faizinde temkinli tavrını korumasına sebep oluyor.
1 EYLÜL 2023, CUMA
AĞUSTOS AYI ABD İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ – İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ BÜROSU (BLS)
ABD’de işsizlik oranı Temmuz ayında %3,5 seviyesine gerilemişti. Ortalama saatlik kazançlar ise yıllık %4,4 artış ile önceki aya göre değişiklik göstermedi. Ağustos ayında işsizlik oranının değişmeyeceği tahmin ediliyor.
AĞUSTOS AYI KÜRESEL VE TÜRKİYE İMALAT SEKTÖRÜ PMI ENDEKSLERİ – İSO, S&P GLOBAL
Ağustos ayı satın alma müdürleri endeksi (PMI) öncü verileri bir önceki aya göre ABD ve Japonya’da hizmet sektörünün büyüdüğünü, sanayi sektörlerinin daraldığını; Almanya, Avustralya, Euro Bölgesi, Fransa ve İngiltere’de ise hizmet ve imalat sektörlerinin daraldığına işaret etti. Türkiye’nin en büyük ticaret ortakları olan ABD ve Avrupa’da sanayi sektörlerindeki daralma Türkiye’nin imalat sektörünü ve ihracat performansını aşağı yönlü baskılıyor.
AĞUSTOS AYI İTO İSTANBUL ÜCRETLİLER GEÇİNME İNDEKSİ – İTO
Temmuz ayında perakende fiyatlarını yansıtan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi aylık % 9,8, yıllık %77,5 artış kaydetmişti. Aynı ay TÜİK’in yayınladığı TÜFE aylık %9,5 oranında yükselmişti. TÜİK verilerine yönelik güven işaretleri almaya başladığımızı ekleyelim.
Orijinal Makale
Finansal araçlar ve/veya kripto paralarla işlem yapmak yüksek seviyede risk içermektedir ve yatırım miktarınızın bir kısmını veya tamamını kaybetmenize sebep olabilir, bu sebeple tüm yatırımcılar için uygun değildir. Kripto para fiyatları aşırı derecede hareketlidir ve finansal haberler, politik olaylar ve düzenleme kurumları gibi konulardan kolaylıkla etkilenir. Kaldıraçlı işlem yapmak finansal riskleri yükseltmektedir.
Diğer finansal araçlar veya kripto paralar içinden tercihinizi yapmadan önce, yatırım nesnelerinizi, deneyim seviyenizi ve risk iştahınızı dikkatlice gözden geçiriniz ve ihtiyacınız olduğunda profesyonel tavsiye almayı deneyiniz.
Fusion Media sitede yer alan bilgilerin gerçek zamanlı ya da isabetli olacağının mutlak olmadığını hatırlatır. Tüm borsa fiyatları, endeksler, vadeli işlemler, Forex ve kripto para fiyatları, borsalardan değil piyasa düzenleyicileri tarafından oluşturulur, bu sebeple fiyatlar isabetli olmayabilir ve gerçek piyasa fiyatlarından farklı olabilir, bu da buradaki fiyatların fikir verme amaçlı olduğunu ve ticari amaçlar için uygun olmadığını gösterir. Fusion Media veya herhangi bir sağlayıcı, buradaki bilgileri kullanmanız sonucu oluşacak olası kayıplarınızdan ötürü sorumluluk taşımamaktadır.
Bu sitede yer alan bilgileri, Fusion Media ve/veya veri sağlayıcıdan yazılı izin almadan kullanmak, saklamak, kopyasını üretmek, görüntülemek, düzenlemek veya dağıtmak yasaktır. Fikri mülkiyet hakkı, sitede yer alan verileri sağlayanlara ve/veya borsalara aittir.
Fusion Media reklamlarla veya reklam verenlerle etkileşiminize bağlı olarak internet sitesinde görüntülenen reklamlardan gelir elde edebilir.