Fed Eninde Sonunda Bir Şeyleri Bozacak: Ama Ne, Ne Zaman ve Nerede?
Alfonso Peccatiello | 16.10.2023 14:01
Yıllarca süren sıfır faiz oranlarından sonra böylesine ani bir sıkılaştırmanın, bir şeyleri bozması kaçınılmazdır.
Asıl sorular şunlar: Ne, ne zaman ve nerede raydan çıkacak?
Faizler düşük olduğunda kredi ucuzdur, bu nedenle finansal aktörler daha agresif bir şekilde borçlanma eğilimindedir. Borç seviyeleri ve kamu borcunun kapsamı artar.
Ancak gerçek şu ki hükümetler itibari paranın ihraççılarıdır, bu nedenle yükümlülüklerini her zaman nominal olarak daha fazla borç ihraç ederek karşılayabilirler.
Elbette bunun da sınırları vardır: Zaman içinde paranın gerçek değerini düşürürler ve durmak bilmeyen mali açıklar, enflasyonun aşırı yükselmesine yol açabilir.
Ancak benim söylemek istediğim; hükümetler uzun süre daha fazla borçlanabilirler ama kim yapamaz biliyor musunuz?
Siz, ben ve genel olarak özel sektör.
Harcanabilir gelirin bir payı olarak mortgage maliyetlerimiz yükselirse borcumuzu ödemek için para basamayız.
Kurumsal borçlanma maliyetleri yükselir ve kazanç artışı önemli ölçüde artmazsa şirketler, hızla kaldıraçları azaltmak ya da maliyetleri düşürmek zorunda kalacaktır.
Bu nedenle genel olarak hem devlet hem de özel sektör borç seviyelerini takip etmek iyi bir pratik (aşağıdaki grafikte de görüldüğü gibi toplam ekonomik borç ne kadar yüksekse sistemi ayakta tutmak için faizlerin o kadar düşük olması gerekir).
Makro şoklar sırasında yüksek ve artan özel sektör borç seviyelerine sahip ülkeler, yüksek kamu borç seviyelerine sahip ülkelere göre daha kırılgandır.
Uygulamayı İndirin
Tarih bunun gerçekten de böyle olduğunu gösteriyor: Dario Perkins'in şu harika grafiğine bakın:
- Japonya'nın 1990'lardaki emlak krizi,
- 1990'ların sonunda Asya kaplanlarının krizi,
- İspanya'da 2010'ların başında yaşanan konut krizi,
- Şimdi sırada Çin mi var?
Tüm bu olayların ortak bir noktası vardı: Özel sektör borcu çok yüksekti ve çok hızlı artıyordu.
Ne gariptir ki kamu borç seviyelerine olan takıntı, kırılganlık değerlendirmesinin "yanlış" ülkelere doğru yapılmasına yol açıyor.
Açıklarını aşırı kontrol altında tutan ülkeler, özel sektörü taze kaynaklara aç bırakıyor ve böylece hanehalkları ve şirketler özel olarak borçlanıyor.
Çin'i ele alalım: Resmi devlet borç seviyeleri çok düşük ancak perde arkasında özel sektörlerini agresif bir şekilde borçlandırıyorlar.
Ama bunu verimsiz bir şekilde çok hızlı yaparsanız sorunlar ortaya çıkabilir.
Ya da yurt içi servet etkisini teşvik etmek için gayrimenkul borcunu büyük ölçüde kullanan Kanada’yı ele alalım.
Bugün Kanada'nın özel sektör borcu/GSYİH oranı, Japonya'nın 90'lı yıllarda kendi emlak piyasasının çöküşünden hemen önce olduğundan daha yüksek.
Bunun yerine ABD'ye bakacak olursanız bugün GSYİH'nin yüzdesi olarak özel sektör finans dışı borcunun, 2007'ye kıyasla yüzde 20 puan daha düşük olduğunu göreceksiniz.
ABD dünyanın rezerv para birimini çıkarma ayrıcalığına sahip olmasına rağmen ana akım medya yorumcuları, ABD hükümetinin borcunu takıntı haline getirirken ABD'deki özel sektör kaldıraç eğilimleri, dünyadaki diğer ülkelerle karşılaştırıldığında nispeten iyi bir tablo ortaya koyuyor.
Bu ölçüte bakarak en kötü durumda olan ülkeler hangileri diye sorabilirsiniz?
Bu tablo, hangi ülkelerde özel sektör borcunun çok yüksek olduğunu ve son 10 yılda çok hızlı arttığını hızlı bir şekilde değerlendirmenize yardımcı olabilir.
Tabii ki özel sektör borcunun seviyesi ve değişim hızı, makro çerçevede ne zaman/nerede/neyin raydan çıkacağını değerlendirirken dikkate alınması gereken tek değişken değil.
Diğer temel unsurları, özel sektör borç piyasasının yapısını (değişken veya sabit faizli, kısa vadeli veya uzun vadeli), refinansman uçurumlarını ve diğer birçok değişkeni de dikkate almamız gerekir.
Dolayısıyla bu, "makroda neyin raydan çıkacağı" konusundaki araştırmam için çerez niyetine.
Bununla birlikte iyi haber şu ki yakında size tüm menüyü de sunacağım.
***
Bu makale ilk olarak The Macro Compass'ta yayımlanmıştır. Gelin, makro yatırımcılar, varlık tahsisçileri ve hedge fonlardan oluşan bu canlı topluluğa katılın; bu bağlantıyı kullanarak hangi abonelik katmanının size en uygun olduğuna bakın.
Finansal araçlar ve/veya kripto paralarla işlem yapmak yüksek seviyede risk içermektedir ve yatırım miktarınızın bir kısmını veya tamamını kaybetmenize sebep olabilir, bu sebeple tüm yatırımcılar için uygun değildir. Kripto para fiyatları aşırı derecede hareketlidir ve finansal haberler, politik olaylar ve düzenleme kurumları gibi konulardan kolaylıkla etkilenir. Kaldıraçlı işlem yapmak finansal riskleri yükseltmektedir.
Diğer finansal araçlar veya kripto paralar içinden tercihinizi yapmadan önce, yatırım nesnelerinizi, deneyim seviyenizi ve risk iştahınızı dikkatlice gözden geçiriniz ve ihtiyacınız olduğunda profesyonel tavsiye almayı deneyiniz.
Fusion Media sitede yer alan bilgilerin gerçek zamanlı ya da isabetli olacağının mutlak olmadığını hatırlatır. Tüm borsa fiyatları, endeksler, vadeli işlemler, Forex ve kripto para fiyatları, borsalardan değil piyasa düzenleyicileri tarafından oluşturulur, bu sebeple fiyatlar isabetli olmayabilir ve gerçek piyasa fiyatlarından farklı olabilir, bu da buradaki fiyatların fikir verme amaçlı olduğunu ve ticari amaçlar için uygun olmadığını gösterir. Fusion Media veya herhangi bir sağlayıcı, buradaki bilgileri kullanmanız sonucu oluşacak olası kayıplarınızdan ötürü sorumluluk taşımamaktadır.
Bu sitede yer alan bilgileri, Fusion Media ve/veya veri sağlayıcıdan yazılı izin almadan kullanmak, saklamak, kopyasını üretmek, görüntülemek, düzenlemek veya dağıtmak yasaktır. Fikri mülkiyet hakkı, sitede yer alan verileri sağlayanlara ve/veya borsalara aittir.
Fusion Media reklamlarla veya reklam verenlerle etkileşiminize bağlı olarak internet sitesinde görüntülenen reklamlardan gelir elde edebilir.