Günün Grafiği: Tarım Dışı İstihdam Raporu Öncesinde ABD Doları Geriledi

 | 28.11.2022 17:30

ABD doları 28 Eylül'de 115,00 civarında pik yaptı. 5,5'lik bir artış daha yaşanması halinde küresel rezerv para birimi Şubat 1986'dan bu yana en yüksek seviyesine ulaşmış olacaktı ki o zamanki rekor, dönemin G5 ülkelerinin (Fransa, Almanya, ABD, İngiltere ve Japonya) Eylül 1985'te dolara yen ve Alman markı karşısında değer kaybettirme kararının ardından gerçekleşmişti.

Bugün, yükselen dolar yine riskli varlıklarda bir satış tehdidi yaratıyor ve bu durum finansal krize yol açabilir. Dolardaki 20 yıllık zirve, gelişmekte olan ekonomilerde dolar cinsinden bir borç krizini tehdidi yaratıyor. 20 Ekim'de Hint rupisi tarihinin en düşük seviyesini görürken, 1 Kasım'da da Çin yuanı tüm zamanların en düşük seviyelerine geriledi. Ayrıca Kanada doları iki yıllık bir düşük seviyeye, euro 20 yıllık bir düşük seviyeye ve İsviçre frangı Mayıs 2019'dan bu yana en düşük seviyesine gerilerken, aynı zamanda Ocak 2015'ten bu yana euro karşısında en yüksek seviyesine ulaştı.

Bu yıl 20-21 Ekim tarihlerinde yen 150'nin altına inerek 1990'dan bu yana en düşük seviyesine geriledi ve Japonya Merkez Bankası'nı (BoJ) piyasaya müdahale etmek zorunda bıraktı. İngiltere'de ise 25 Eylül'de, ülke içindeki sıkıntıların sterlinden kaçışı şiddetlendirmesiyle birlikte sterlin Brexit oylamasından bu yana en kötü aylık düşüşünü yaşayarak tarihi bir düşük seviye gördü. Süper güçlü dolar sadece para birimlerini zorlamakla kalmadı: altın ve Bitcoin sırasıyla 28 Eylül ve 21 Kasım'da iki yıllık düşük seviyeler gördü, {{8849|petrol} tepe yaptı ve hisse senetleri dolara karşı negatif ayrıştı.

Geçen yıl ABD enflasyonu son 40 yılın en yüksek seviyesine ulaşırken direksiyon başında uyuyakalan Fed, enflasyonu düşürmek için gerekeni yapacağına dair defalarca güvence verdi ve faiz oranlarını art arda dört kez 0,75 puan artırdı.

Ancak, küresel rezerv para birimini yükselten başka faktörler de vardı. Dünya çapında kripto para birimleri, yerel para birimleri pahasına dijital dolar olarak hareket etti ve ayı piyasasının yanı sıra Ukrayna'daki savaş, yatırımcıları bir sığınak olarak dolara yönlendirdi.

ABD'de TÜFE gevşeyince dolar pik yaptı ve FOMC tutanakları Fed üyelerinin faiz artırım sürecini yavaşlatmaya hazır olduğunu ortaya koydu. Bununla birlikte, 28 Aralık'taki zirveden bu yana dolarda görülen %8'lik geri çekilme, aşırı kalabalık bir uzun pozisyonun çözülmesiyle birlikte aynı zamanda teknik bir hareketti.

Fed enflasyonun itici gücü olarak tamamen istihdama odaklanmış durumda ve bu nedenle Cuma günkü tarım dışı istihdam dolarda güçlü hareketlere yol açabilir.

Şimdi, doları etkileyen karmaşık temaların düzleştirilmiş arz-talep göstergesinde nasıl oynandığını görelim.