Haftalık Enflasyon Görünümü: Ufukta Fasulye Köfteleri mi Var?

 | 15.08.2022 12:27

  • ABD TÜFE raporu olumlu bir sürpriz oldu, ancak medyan TÜFE %6,3 oranında arttı.
  • Sürpriz, baskıların geniş çapta azalmasından ziyade küçük 'kuyruk' kalemlerdeki büyük hareketlerden kaynaklandı.
  • Ücret ve fiyat kontrollere dair haberler endişe kaynağı.
  • Geçen hafta borsa, uzun süredir acı çeken tahmincileri manşet figürde aylık bazda (MoM) yatay, çekirdek TÜFEde ise yalnızca %+0,3'lük bir değişimle aşağı yönde şaşırtan yumuşak TÜFE raporunu kutladı. Nostalji, eskiden %0,3'lük bir çekirdek artışı yukarı yönde nadir bir aykırı değer olarak gördüğümüzü belirtmemi gerektiriyor: 2008'den 2009'a kadar bu tür raporlardan tam altı tane vardı ve hiçbiri bundan daha yüksek değildi. Şimdi, bunu büyük bir zafer olarak görüyoruz ve borsa buna bayıldı.

    Ancak tahvil piyasasının bunu bu kadar coşkuyla karşılamamış olmasında ve tahvil faizlerinin haftayı başladıkları yerde bitirmelerinde küçük bir ipucu var. Bir başka ipucu da medyan TÜFE'nin aylık bazda %0,525 artmış olması ki bu hâlâ yıllık %6,3'lük bir orana denk.

    Ağırlıklı bir ortalamanın düşmesinin iki yolu var. Bu yollardan biri, ortalamanın bazı küçük kısımları çok fazla düşerken, dağılımın geri kalanının değişmemesi. Büyük bir hareket gösteren küçük bir kategori matematiksel olarak ufak hareket eden büyük bir kategori kadar önemli olduğu için, ortalama düşer. Diğer yol ise, çoğu kategorinin beraber daha düşük bir seviyeye kaymasıdır.

    Böyle bir şeyi teşhis etmenin yollarından biri, ortalama (çekirdek TÜFE gibi) ile medyan arasındaki farka bakmaktır. Bahsettiğim ikinci tür harekette, ortalama ve medyan benzer şekilde hareket edecektir. İlkinde ise ortalama hareket eder ancak medyan hareket etmez. Yaşanan da tam olarak buydu. Dolayısıyla, üç ya da dört dakika içinde, TÜFE'nin beklentinin altında gelmesinin umduğumuz gibi bir dönüm noktası olmadığından oldukça emindik (bu tür şeyler genellikle hisse yatırımcıları için biraz daha uzun zaman alır; Salı gibi fark ederler).

    Grafik bu noktayı gösteriyor. Grafikte x ekseninde çeşitli kategorilerin ağırlıkları (sadece temel kategoriler için, yani gıda veya enerji yok), y ekseninde ise Temmuz ayı için 1 aylık yüzdelik değişimi gösterilmekte. Çoğu kategorinin aylık bazda artmaya devam ettiğini görebilirsiniz - hatta, TÜFE sepetindeki ağırlığın yaklaşık %60'ı %0,5'ten fazla arttı, bu oran geçen ay %70'ti (ancak 2020'den önce bu sayı çoğu ay yaklaşık %20 idi). Ancak birkaç küçük kategori çok büyük negatif değişiklikler gösterdi ve bu da tüm sayıyı aşağı çekti.