OPEC'in Petrol Çıkmazı: Libya Sadece Başlangıç Olabilir

 | 25.09.2020 16:21

Suudi Enerji Bakanı Abdülaziz bin Selman geçen hafta, OPEC'e ve yüksek petrol fiyatlarına karşı bahis oynamayı göze alanlar için, "Günümü neşelendirin," demişti.
 
Ancak Selman'ın hesaba katmadığı isim, Libyalı General Halife Hafter'di.
 
Selman'ın ve diğer enerji bakanlarının 17 Eylül'de Zoom toplantısını sonlandırmalarından saatler sonra, Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Trablus'taki hükümetle uzun bir savaş içinde olan General Hafter bir barış anlaşması duyurdu ve bu anlaşma piyasaya büyük miktarda Libya petrolü getirebilir.
 
O günün öncesinde, OPEC 60. yıl kutlamasını yapmış ve bin Selman liderliğinde bir basın toplantısı düzenlemişti.
 
Bu organizasyonda, OPEC'in 13 üyesinin tamamı sadece kendilerin izin verilen miktarda üretim yapacaklarının ve hatta geçmişte çiğnedikleri kuralları telafi etmek için gerektiği takdirde kotalarının altına ineceklerinin taahhütünü verdi. Ana fikir, korona virüs salgını yüzünden nakit açlığı yaşayan petrol üretici ülkelere kaynak sağlamak amacıyla arzı talebin altında, ham petrol fiyatlarını ise varil başına 40 doların üzerinde tutmaktı. Tabi ki dile getirilmeyen beklentiler kartelin lideri olan Suudi Arabistan ve daha geniş OPEC+ grubunun yönlendirilmesine yardımcı olan Rusya için de geçerliydi. OPEC+, OPEC'in mevcut üye ülkeleriyle birlikte gruba üye olmayan 10 petrol üretici ülkeyi kapsıyor.
h2 Bir General Her Şeyi Bozabilir/h2
 
Bu toplantıda bulunmayan Hafter, OPEC'in bir çuval incirini berbat edebilir.
 
Perşembe günü itibariyle Libya'nın Hariga, Brega ve Zueitina'daki petrol tesisleri açılmış durumda ve petrol ihracatı yapmak için yük gemilerini kabul ediyor, ancak ülkenin en büyük petrol havzasındaki ham petrolü ihraç eden tesis ve en büyük liman hala fors majör altında.
 
Kuzey Afrika ülkesinin Ulusal Petrol Şirketi üretimin önümüzdeki hafta itibariyle günlük 260.000 varil artmasını beklediğini söyledi. Geçen haftanın sonunda Hafter güçlerinin petrol liman ve havzalarına yönelik kuşatmayı kaldırması öncesinden bu miktar günlük 100.000 varil civarındaydı.
 
Libya'nın toplam üretimi yıl sonuna dek günlük 550.000 varile, 2021 ortasına kadar ise günlük 1 milyon varile yakın bir seviyeye ulaşabilir. Libya Hafter'in başlattığı iç savaş yüzünden Ocak'tan bu yana tek bir varil bile ham petrol ihraç edemedi. 2008'deki zirve noktasında ülke günlük yaklaşık 1,8 milyon varil petrol üretiyordu.
 
Değişen piyasa dinamikleri OPEC'i plan tahtasına geri dönerek bu beklenmeyen yeni arz konusunda ne yapabileceklerini düşünmeye zorlayabilir.
 
Arkaplan olması açısından; OPEC'in Mayıs ayında üretimde günlük 9,6 milyon varillik kesinti yapma kararı, ABD ham petrol fiyatlarının Nisan'daki tarihi varil başına -40 dolarlık noktadan Ağustos itibariyle 5 aylık bir zirve olan 43,77 dolara çıkaran faktördü.
 
Geçtiğimiz dört aydaki istikrarlı fiyat hareketinden cesaret alan OPEC, ekonomiler COVID-19 kaynaklı bozulmanın en kötü sürecinden iyileşmeye devam ederken piyasanın çökmeyeceğine yönelik bir kumar oynayarak bu ay üretim kesintilerinde günlük iki milyon varillik azalmaya gitti. Selman'ın petrol ayılarına açığa satış yaparlarsa "büyük acılar" çekeceklerine yönelik uyarısı, fiyatları savunmak adına hesaplanmış bir stratejinin parçasıydı.
h2 Petrol Tacirleri İçin Önemli Olan Korkutma Taktikleri Değil, Variller/h2
 
Ancak her ay yüzbinlerce ek varilin piyasaya girmesiyle birlikte petrol tacirlerinin bin Selman'ın korkutma taktikleri yerine petrol gemisi takip sistemlerinde görülen kargo hacimlerine göre yol belirlemesi daha yüksek bir ihtimal. OPEC'in hakkını vermek gerekirse, Libya dinamiği geçtiğimiz hafta içinde ABD ham petrolü ya da küresel benchmark Brent'te bir etki yaratmadı. Ancak bu ikilinin yeniden baskı altına girmesi an meselesi olabilir.