Para pahalı, mal pahalı!
Dr Mustafa ÖZTÜRK | 12.02.2013 14:06
Olmaz. Hocam daha yazının başında geldin küt diye olmaz dedin. Nedir bu olmayan, paradan kastın hangi para birimidir? Maldan kastın hangi maldır?
Cevap: Paradan kastım TL birimidir. Maldan kastım IMKB hisse senetleridir. Hisse senetleri gerçek birer maldır. Hatta işin felsefesine gidince bir emtiadır. (Elbette bir kasa bir masa şirketler’ in hisseleri bir mal değildir, bir hisse senedinin bir mal olabilmesi için ortada bir mal/sermaye olması gerekir)
Geride bıraktığımız günlerde ve içerisinde bulunduğumuz dönemde bir tezat bulunmaktadır. Bu tezat yukarıda bahsetmeye çalıştığım tezat durumun oldukça güzel bir örneğidir. Şöyle ki son dönemde TL para birimi aşırı değerli seviyelerde işlem görürken; Türk hisse senetleri de pahalılık manasında aynı paralelde işlem görmektedir. Bu tezat durum sürdürülebilir değildir. Neden?
Herkes tarafından bilindiği üzere ülkemiz ürettiğinden fazlasını harcayan bir ülkedir. Bu durum artık ülkemiz ekonomisinde kronik hale gelmiştir. Daha çok dışarıdan almak; fakat buna karşın daha az dışarıya satmak… İşte bu döngü bizim ekonomimizi özetler bir döngüdür. Elbette bu kısır döngünün çeşitli sonuçları ve sorunları mevcuttur.
Örneğin sürekli döviz ihtiyacı duymak, dış ticaret açıklarıyla cebelleşmek, krizlere karşı hassas olmak bu sonuçlardan bazılarıdır. Bu yazıda bizi temelden ilgilendiren döviz tarafıdır. Ülkenin sürekli döviz açığı veren bir ülke olmasına rağmen Dolar/TL kurunun göreceli sabit bir bantta tutulma çabasıdır. Bu yazı reel efektif kurun yüksekliğine ve de TL’nin aşırı değerlemesine dikkat çeken bir yazıdır.
Özetle der ki kardeşim TL aşırı değerliyse eğer; nasıl olur da aynı zamanda Borsa endeksi de aşırı değerli olur? Sizin borsada alıp sattıklarınız mal değil midir? Nasıl olur da bir piyasada hem mal değerli, hem de para değerli olur? ( Derinden iktisatçı okurlarım için yüksek teknolojiyle üretilmiş, sermaye yoğun ve ürün yaşam eğrisinin ikinci evresinde olan malları istisna mallar olarak tuttuğumu ve genelden ayırdığımı belirtmek isterim)
Uygulamayı İndirin
Hem malın; hem de paranın değerli olduğu bir ekonomik sistemde üç şey beklenebilir:
* İşlem/Ticaret hacimlerinin düşmesi,
*Paranın değerinin düşmesi.
*İşleme konu malların değerinin düşmesi.
Birinci seçenek şuan IMKB için uzak görünümde. İkinci seçenekse Merkez Bankasının bir süredir gündeminde malum Reel Efektif Döviz Kuru için hedeflenen seviye 120’ nin altında olan bir seviye. Merkez paranın değerini düşürmek için faiz indirimi enstürumanını rahat bir şekilde kullanamıyor çünkü gerek kredi genişlemesi oranları gerekse de emtia kaynaklı enflasyon buna müsaade etmiyor. Hiç kimse kalkıp şu sıralar faizlerin sorunsuz bir şekilde % 5.25 lere kadar geri çekilebileceğini söyleyemez. Geriye son seçenek kalıyor: İşleme konu malların değerinin düşmesi/düşürülmesi. Bu aynı zamanda sıcak, yeni, canlı döviz girişlerinin de davetçisi olabilir.
Özetlersek sürdürülemez olan mal pahalı, para pahalı tezatı, yakın zamanda kendisini düzeltecek ve olması gereken noktaya dönecektir. Bu süreç içerisinde yatırımcıların dikkat etmesi gereken nokta makasın iki ağzının arasında olmamaktır.
Son söz: İnanıyorsan oynarsın.
Sevgilerimle
Mustafa ÖZTÜRK
Finansal araçlar ve/veya kripto paralarla işlem yapmak yüksek seviyede risk içermektedir ve yatırım miktarınızın bir kısmını veya tamamını kaybetmenize sebep olabilir, bu sebeple tüm yatırımcılar için uygun değildir. Kripto para fiyatları aşırı derecede hareketlidir ve finansal haberler, politik olaylar ve düzenleme kurumları gibi konulardan kolaylıkla etkilenir. Kaldıraçlı işlem yapmak finansal riskleri yükseltmektedir.
Diğer finansal araçlar veya kripto paralar içinden tercihinizi yapmadan önce, yatırım nesnelerinizi, deneyim seviyenizi ve risk iştahınızı dikkatlice gözden geçiriniz ve ihtiyacınız olduğunda profesyonel tavsiye almayı deneyiniz.
Fusion Media sitede yer alan bilgilerin gerçek zamanlı ya da isabetli olacağının mutlak olmadığını hatırlatır. Tüm borsa fiyatları, endeksler, vadeli işlemler, Forex ve kripto para fiyatları, borsalardan değil piyasa düzenleyicileri tarafından oluşturulur, bu sebeple fiyatlar isabetli olmayabilir ve gerçek piyasa fiyatlarından farklı olabilir, bu da buradaki fiyatların fikir verme amaçlı olduğunu ve ticari amaçlar için uygun olmadığını gösterir. Fusion Media veya herhangi bir sağlayıcı, buradaki bilgileri kullanmanız sonucu oluşacak olası kayıplarınızdan ötürü sorumluluk taşımamaktadır.
Bu sitede yer alan bilgileri, Fusion Media ve/veya veri sağlayıcıdan yazılı izin almadan kullanmak, saklamak, kopyasını üretmek, görüntülemek, düzenlemek veya dağıtmak yasaktır. Fikri mülkiyet hakkı, sitede yer alan verileri sağlayanlara ve/veya borsalara aittir.
Fusion Media reklamlarla veya reklam verenlerle etkileşiminize bağlı olarak internet sitesinde görüntülenen reklamlardan gelir elde edebilir.