Bu yazı Investing.com için özel olarak kaleme alınmıştır. 
- Çin, hakimiyet planlarıyla dijital bir parayı piyasaya sunmaya hazırlanıyor
- ABD ve Avrupa direksiyonda uyuyor
- Küresel para arzının kontrolü Çin'in hedeflerine yönelik yolu hazırlıyor
- RMB konvertibl bir para değil; dijital bir RMB'de durum farklı olabilir
- Dijital bir dolar ve kripto euro artık bir lüks değil, gereklilik
Dijital finans ya da finans teknolojisi (fintech), teknoloji çağının doğal bir sonucu. Geçtiğimiz 40 yılda teknoloji yaşamlarımızı değiştirdi. 1970'lerde bir bilgisayar, soğuk bir odada tutulan çok sayıda tüple çalışıyordu. Bugün, cebimizdeki bir akıllı telefonda çok daha yüksek bir işlem gücü taşıyoruz. Bu telefon aynı zamanda profesyonel bir kameraya, yüksek hızlı internet erişimine, haritalara ve ürünlerin yerini alan diğer birçok özelliklere sahip.
Dijital paralar sahneye 2010 civarında çıktı, ancak çoğumuz Bitcoin'in yükselişini farketmedi. Token başına altı sentte, Bitcoin madenciliği bir bilgisayar oyunu gibi görünüyordu. Geçen hafta itibariyle token başına 62 bin doların üzerinde ise, bir oyun olmaktan çok uzaktı. Tedavüldeki 9.260'ın üzerinde diğer dijital parayla birlikte varlık sınıfının toplam piyasa değeri 2,247 trilyon doların üzerinde.
Dijital paralar geleceğin kendisi. Ancak bu paralar, para arzını kontrol eden devletler için problemler yaratıyor. Para gücü yaratıyor, bu yüzden merkez bankaları, para politikasında yetkili kurumlar ve hükümetler paranın yerine alternatif bir teknolojiyi getirmeyi hedefleyen bu yeni varlık sınıfı konusunda pek de heyecanlı değil.
Yine de, taviz vererek kendi dijital paralarını piyasaya sürecekleri bir orta yol bulmaları uzun sürmeyecek. Dijital bir yuana yönelik çalışmalarda sona yaklaşan Çin bunu yapacak ilk ülke olacak gibi görünüyor. Dijital yuan, dünyanın en büyük ikinci ekonomisine ve en yüksek nüfusuna sahip ülkenin parasal hakimiyet hedeflerine de uyuyor.
Çin, hakimiyet planlarıyla dijital bir parayı piyasaya sunmaya hazırlanıyor
Bitcoin ve diğer 9.266 dijital paranın çoğu merkezsiz; yani bu paralar ülkeler arasındaki sınırları aşan, küresel işlem araçları. Bir merkez bankası, yetkili kurum ya da bir hükümet gibi merkezi bir otoritenin kontrolünde değiller.
Kripto varlık sınıfının ve kripto tutkunlarının felsefesi, ana prensip olarak özgürlüğü benimseyen özgürlükçü bir felsefe. Dijital para varlık sınıfının yükselişi teknolojik gelişmeleri ve blok zincirinin merkezi elementini yansıtırken, aynı zamanda merkezi otoritenin para arzı üzerindeki kontrolüne güvensizliği de temsil ediyor.
Çin dünyanın en yüksek nüfusuna ve en büyük ikinci ekonomisine sahip. Başkan Xi Jinping dünyanın lideri olmayı hedefliyor. Çin 2014'te varlık sınıfının büyüme potansiyelini farkederek, ulusal bir dijital para geliştirme çalışmalarına başladı.
Diğer kripto paraların aksine, Çin'in geliştirdiği versiyon ülkenin merkez bankası PBOC tarafından kontrol edilecek dijital bir yuan ya da Dijital Para Elektronik Ödeme (DCEP) olarak ihraç edilmeye yaklaşmış durumda. Paranın dağıtımı iki kademeli bir sistem yoluyla yapılacak.
PBOC dijital yuanı, parayı tüketicilere ulaştırmaktan sorumlu olan ticari bankalara dağıtacak. Çin geçtiğimiz yıllar içinde para birimini uluslararası hale getirme çabasındaydı. Dijital yuan bu süreci hızlandırabilir.
PBOC sınırlar arası bir dijital para ödeme sistemini değerlendirmek amacıyla Tayland, Birleşik Arap Emirlikleri ve Hong Kong merkez bankalarıyla ortak çalışmalar yaptı. Grup, dağıtık hesap defteri teknolojisinin kullanım alanlarını inceliyor.
ABD ve Avrupa direksiyonda uyuyor
ABD ve Avrupa hükümetleri ise dijital para piyasasının evrimini benimseme konusunda Çin'in çok arkasında kalmış gibi görünüyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen Bitcoin'i parasal işlemleri gerçekleştirmenin "aşırı verimsiz" bir yolu olarak tanımladı. Yellen, dijital paranın "yasadışı finansman" alanındaki kullanımına dikkat çekti.
Avrupa Merkez Bankası Başkanı Christine Lagarde, merkez bankasının Bitcoin'i rezerv bir para olarak tutmayacağını söyledi ve regülasyon ihtiyacını vurguladı.
ABD Hazine Bakanı Yellen ve AMB Başkanı Lagarde'ın dile getirmedikleri şey ise, dijital paraların hükümetlerin para arzı üzerindeki kontrollerine karşı direkt bir meydan okuma olduğuydu. Para, gücü sağlıyor. Bu yüzden kripto paralar anlık bir tehdit yaratıyor.
Çin yaşanmakta olan teknolojik dönüşümü tanımış olsa da, ABD ve Avrupa henüz teknolojiyi benimsemedi. Dijital dolar ya da kripto euro geliştirme çalışmaları, Çin'in çabalarının çok gerisinde.
Küresel para arzının kontrolü Çin'in hedeflerine yönelik yolu hazırlıyor
Dijital bir yuan Çin'in para arzı üzerindeki kontrolüne zarar vermeyecek, çünkü ülkenin merkez bankası dijital para üzerinde yetkiye sahip olacak. Ancak parasının dijital versiyonunu piyasaya sunacak ilk ülke olarak, Çin ciddi bir küresel etki alanına sahip lider ekonomi haline gelme hedeflerine daha da yaklaşacak. Dünya çapında tercih edilen bir para haline gelecek dijital bir yuan, uluslararası finans üzerinde büyük bir etki yaratarak ABD dolarının küresel rezerv para statüsüne darbe vurabilir.
Rusya da dijital bir ruble üzerinde çalışıyor, çünkü Başkan Vladimir Putin ve Başkan Xi Jinping küresel ekonomi üzerindeki etki artışının daha çok güç sunduğunun farkında.
Dijital bir ödeme sisteminin sunduğu hız ve verimlilik, dünya çapında emtia üretici ve tüketicilerinin işlemlerinde dijital yuan ya da ruble kullanmalarına yol açabilir. Çin ve Rusya güçlü emtia üreticisi ülkeler ve Çin'in nüfusu kendisini dünyanın lider ham madde tüketicisi haline getiriyor. Çin ve Rusya dijital paralarının uluslararası işlemlerde kullanımını destekleyecek şartları belirleyebilir.
ABD ve Avrupa'nın Çin ve Rusya'nın çalışmalarına yetişmek amacıyla kendi dijital paralarını geliştirdiklerine yönelik herhangi bir haber olmasa da, Biden yönetimi Çin'in planlarına yönelik incelemelerini artırıyor. Dijital bir yuan, dünyanın rezerv parası olma statüsünü doların elinden almaya yönelik ilk adım olabilir. Doları tahtından ederek küresel finans sitemini uluslararası ticareti domine eden dijital bir yuanla kontrol etmek de Başkan Xi'nin en büyük hedeflerinden.
RMB konvertibl bir para değil; dijital bir RMB'de durum farklı olabilir
Çin'in son yıllarda yaşadığı sorunlardan biri, parasını kontrol ederken değerinin serbest bir şekilde hareket etmesine izin verip kısıtlama olmadan tamamen konvertibl bir hale gelmesi arasındaki dengeyi sağlamaktı. Dolar ve euro tamamen konvertibl paralar ve bu sayede rezerv para statüsünü elde etmek için gerekli likiditeyi yaratıyorlar.
Küresel bir para haline gelecek dijital bir RMB, Çin'in kontrol sorunlarını çözebilir. Çin Merkez Bankası'nın kontrolünde dijital para tamamen konvertibl hale gelerek dağıtık hesap defteri teknolojisinin faydalarından yararlanabilir ve aynı zamanda dünya çapında kaynak akışının sürekli gözlemine ve regülasyonuna izin verebilir.
Dijital yuan ne kadar yaygınlaşırsa, Çin hükümetinin sahip olduğu güç ve bilgi de o kadar artacak. Dijital yuanı diğer geleneksel ve dijital paralarla tamamen konvertibl hale getirmek, mali gücü artıracak veriyi sağlayacak.
Apple (NASDAQ:AAPL), Amazon (NASDAQ:AMZN), Alibaba (NYSE:BABA) ve Facebook (NASDAQ:FB) gibi önde gelen birçok teknoloji şirketi, veri toplamadan ve tüketici trendlerini anlayarak manipüle edebilen yapay zeka teknolojilerinden büyük kazanç sağladı. Çin'in dolar, euro ve diğer yabancı para birimleriyle rekabet edecek dijital bir parayı piyasaya sunması, teknoloji şirketlerinin elde ettikleri benzer faydaları sunabilir.
Teknoloji şirketlerinin veriler sayesinde elde ettikleri hakim pozisyonlar, dijital yuanın dünyanın rezerv parası haline gelmesi durumunda Çin için küresel ticarette hakim bir rol ve etkiye çevrilebilir.
Dijital bir dolar ve kripto euro artık bir lüks değil, gereklilik
Bitcoin ve Ethereum fiyatları geçtiğimiz haftada yeni zirvelere ulaşarak, dijital para varlık sınıfının piyasa değerini 2,247 trilyon dolar seviyesinin üzerine taşıdı.
Tüm grafikler için kaynak: CQG
Yukarıdaki grafikte görüldüğü şekilde, Bitcoin 14 Nisan'da 65.520 dolarda yeni bir zirveye yükseldi ve haftasonu öncesinde bu zirveye yakın seviyelerde işlem görüyordu.
Ethereum, CME vadeli işlem sözleşmelerinin piyasaya sunulmasından sadece birkaç hafta sonra, 16 Nisan'da 2.572,75 dolarda rekor bir tepeye ulaştı. Geçtiğimiz Çarşamba gününde, ABD merkezli bir dijital para platformu olan Coinbase (NASDAQ:COIN) direkt listelenme yoluyla halka açıldı. Varlık sınıfının yükselişi, teknolojinin geride kalanları beklemeyeceğinin bir işareti. Varlık sınıfı kripto paralar üzerinde devlet kontrolünü reddedebilse de, regülatörler ve liderler şirketlere yönelik yasa ve kısıtlamalar gibi araçlarla etkilerini gösterebilir.
ABD ve Avrupa için dijital bir para geliştirme konusunda Çin'in çabalarına yetişmek ve bu çabaları aşmak, bir milli güvenlik meselesi. Dijital para arenasında, yuanı lider rezerv para haline getirecek bir Çin zaferi küresel güç dengesinde büyük değişimlere yol açar.
Çin'in dijital paralara yönelik çalışmaları ABD ve Avrupa'ya dünyanın geleceğine yönelik geniş çaplı sonuçlara yol açacak bir mesaj yolluyor. Blok zinciri teknolojisini benimseyen dijital dolar ve kripto euro artık bir lüks değil, bir gereklilik.