Havacılık ve uzay sektörü Pazartesi günü Boeing (NYSE:BA) ve Lockheed Martin (NYSE:LMT) ortak girişimi olan United Launch Alliance (ULA) tarafından Vulcan roketinin ilk fırlatılışına tanık oldu. Bu olay SpaceX'in uydu fırlatma pazarındaki hakimiyetine karşı önemli bir meydan okumaya işaret ediyor. Vulcan roketi, özel olarak finanse edilen bir ay aracını Florida'dan uzaya başarıyla taşıdı, ancak araç teknik sorunlar nedeniyle görevini tamamlayamayacak.
Quilty Analytics'te uzay analisti olan Caleb Henry, ULA'nın SpaceX'in fırlatma endüstrisindeki lider konumunu potansiyel olarak bozabileceğini belirtti. ABD hükümeti uzun zamandır, özellikle ulusal güvenlik nedenleriyle, uyduları için daha geniş bir fırlatma tedarikçisi yelpazesi istiyor. Uzay danışmanı ve Illinois Üniversitesi Gelişmiş Uzay Sistemleri laboratuarı direktörü Michael Lembeck, Pentagon'un ihtiyaçları için SpaceX'e bir alternatif bulunmasının önemini vurguladı.
İnternet uyduları yerleştirmeyi hedefleyen Amazon (NASDAQ:AMZN) da dahil olmak üzere çeşitli ülke ve şirketlerin girişimleriyle uydu fırlatma talebi arttı. Ancak, Avrupa'nın roket geliştirmesindeki gecikmeler ve Ukrayna çatışması nedeniyle Rusya'nın programının izole edilmesi nedeniyle Batı'nın fırlatma seçenekleri azaldı. ULA CEO'su Tory Bruno, yeni ağır sınıf fırlatma araçları geliştirmenin uzun bir süreç olduğuna dikkat çekerek, yaklaşık on yıl boyunca pazarda kıtlık yaşanacağını belirtti.
Vulcan'ın piyasaya sürülmesi ULA'nın, Amazon'un Kuiper projesinin ticari rezervasyonlarının önemli bir parçası olduğu, milyarlarca dolar değerindeki yaklaşık 70 görevden oluşan birikimini ele almaya başlamasına olanak tanıyor. Bir Vulcan fırlatması için başlangıç fiyatının 110 milyon dolar olduğu tahmin ediliyor ki bu da selefi Atlas V roketinin yarısından daha az. Karşılaştırmalı olarak, SpaceX'in Falcon 9 fırlatmalarının fiyatı 62 milyon dolar civarında, ancak maliyetler Pentagon görevleri için değişebiliyor.
ULA ve SpaceX ulusal güvenlik fırlatmaları için yarışan iki şirket olup Pentagon 2027 yılına kadar bu görevlerin %60'ı için ULA'yı, geri kalanı için de SpaceX'i seçmiştir. Pentagon'un yaklaşan fırlatma ihalesi üç temel fırlatma sağlayıcısı seçmeyi hedefliyor ve bu da her iki şirket için daha büyük bir zorluk teşkil ediyor.
Vulcan roketi altı katı roket motorunun yardımıyla alçak Dünya yörüngesine 60,000 pound'a kadar, daha ileri yörüngelere ise 32,000 pound'a kadar yük taşıyabiliyor. SpaceX'in Falcon 9 ve Falcon Heavy roketleri daha yüksek faydalı yük kapasitelerine sahip. Vulcan'ın geliştirilmesinde kısmen ULA'nın Atlas V için Rus yapımı RD-180 motorlarını kullanmasına ilişkin güvenlik endişeleri ve SpaceX'in Falcon 9'unun rekabetçi fiyatı etkili olmuştur. Atlas V'nin 17 görevden sonra emekliye ayrılacak olması nedeniyle ULA, Ukrayna'daki çatışma nedeniyle Amerikan-Rus ilişkilerinin bozulmasından önce RD-180 motorlarını çoktan stoklamıştı.
Jeff Bezos'un sahibi olduğu Blue Origin, Vulcan için BE-4 motorlarını tedarik etmek üzere devreye girdi ve bu motorlar Vulcan'ın Dünya yörüngesine girişini işaret ediyor. Blue Origin ayrıca yedi BE-4 motoru kullanacak olan ve Vulcan'a daha güçlü bir rakip olması beklenen New Glenn fırlatıcısını da geliştiriyor.
İleriye dönük olarak ULA, 2025'in sonlarına kadar üretimi yılda 25 iticiye çıkarmayı planlıyor ve Vulcan'ın BE-4 motorlarını geri kazanma ve yeniden kullanma stratejisi de dahil olmak üzere maliyet düşürücü yükseltmeler üzerinde çalışıyor. Bu iyileştirmelerin 2025 yılında başlaması ve her iki ila üç yılda bir yeni geliştirmelerle devam etmesi planlanıyor. Bu iyileştirmelerin uygulanması Amazon Kuiper görevleri sırasında test edilecek ve Bruno zamanlamanın Amazon'un programından etkileneceğini belirtti.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.