Paradan Para Kazanmak...

1970li yillarda petrol krizi sonrasi Amerika ,finans sektorune yonelmis idi.1990li yillarda teknolojinin gelismesi ile finansal piyasalara bireysel yatirimcilarda katilmaya basladi.ICAP altyiyapisi ile doviz piyasalarina bireysel yatirimcilarda katilmaya basladi.Turkiye ise 1995 yilindan sonra kaldiracli piyasalari yeni yeni tanimaya baslamis idi.Bugun neredeyse tum gorsel ve yazili medyada surekli gordugumuz doviz piyasalarinin isleyisi ,VOB (Vadeli islemler borsasi) ile dahada ilgi gormeye baslamistir.100$ Yatir 10 000$ kar elde et seklinde reklam birsekilde gormusuzdur.Gercekden hisse senedi ve kaldiracli piyasalarda para kazaniliyor mu?Bu soruyu bugune kadar birsekilde birilerinden duymus veya kendinize sormussunuzdur.Bircogumuzun sirketi var veya ozel sirkette calisiyoruz.Isletmenin kurulus amaci kar elde etmekdir.Sattigimiz mal veya hizmetin degerini etkileyen bircok faktor vardir.Dolar-Euro vb. doviz cinsinden mal temin edebiliriz.Yada hizmet sektorunde isek hitap ettigimiz musterilerin doviz kullanmasi durumunda bizim doviz riskimiz var demekdir.Turkiye’de bircok sirket mutlaka doviz cinslerinden borclaniyor veya alacagi oluyor.Iste bu noktada karsimiza dovizin dalgalanmasi ile kur riski karsimiza cikiyor.Dolar /Turk Lirasi (USD/TRY) 2012 yili ilk yarisinda %4 deger kaybetmisdir.2011 icinde yaklasik %8 deger kazanmistir.EUR/TRY ise 2011 icinde ise yaklasik %10 deger kazanirken 2012 ilk yarisinda yaklasik %6  deger kaybetmistir.Isletmeler hem yabanci doviz riskinden korunacak hemde kar marjini artiracak.Bu durumda kur riskinden korunma yoluna gidecekdir.Kur riskinden kurtulmak icin tercih edecegi borsa yada doviz cinsi iyi secmelidir ki bir zarar daha bu islemlerden yazmasin.Isletmelerin kur fiyatlarindaki dalgalanmalardan dolayi cogu zaman zarar elde ettigini yazili ve gorsel medyada okuyoruz.Bizler yatirim yapiyoruz.isletmenin kar marjinin dusecegini tahmin ediyor isek sabit getirili varliklara yatirim yapariz.Bugun ozellikle gelismis ulkeler borclanma yolu ile yeni islere yatirim yapiyor.Gayrimenkul-tahvil vb. teminatlar ile kredi ceken isletme bunu yatirim icin kullanir.Devlet tesvigide var ise daha rahat hareket eder.Isletme yeni is kolunda en az 2 yil boyunca kar elde edemiyecegini tahmin eder.Bu rakam degismis olsa bile ortalama bir rakam veriyorum.Daha sonra yeni isletmede genel,sabit ve degisken giderler ile surekli likidite saglamalidir.Yeni yatirimi korumak icin gerekirse asil isletmenin sahip oldugu sermaye piyasalari araclarini satisa bile cikarilabilir.Ornegin halka arz edilir.Sirket karliligi yuksek ise hisse senedi piyasalarinda  degeri artan ve yatirimcilar tarafindan detayli incelecek bir isletmenin boclanmasi daha rahat olacakdir.Kisa surede likidite sorunu cozecek isletmenin buyumesi daha kolay olacakdir.Ekonomik gorunumde yasanacak problemler ile borclanmaya gidemeyecek sekilde ortam olusmus ise isletme
Gecmis donemde yaptigi yatirimlarda tahvil-bono-hisse senedi-emlak-altin vb… lerden kisa surede nakite cevirecek, elden cikarmaya borcunu odemeye calisacakdir..Hisse senedi-altin en kisa surede nakite cevrilirken,tahvil-bonolari ise ya zararina satar yada bunlari teminat olarak vererek kredi bulmaya calisir.Peki elinde Ispanya-Italya tahvili var ise ve bunu bankalar kabul etmiyor ise ne yapmalidir?

Sorun burda basliyor.Hem borclarimiz hergun biraz daha artiyor.Hemde elimizde bulunan teminatlar kabul edilmiyor.Kredide bulamiyoruz.Simdi bu isletmelerin ne yapmasi lazim?Likidite sorunu olmayan ulkeler  bu tahvilleri alacak yada kredi musluklarini dunyaya acacak.
Gelinen noktada sadece isletmeler degil ayni zamanda bankalar bile cok pahali borclanirken faizleri yukseltip kredi standartlari yuksek olan kurumlara bu borcu verecekdir.Banka teminat olarak emlak sektorune yonelecekdir.2008 Krizinde ev sahipleri anahtarlari bankalara gondermis idi.Ne oldu?Hangi banka bu krizden yara almadan cikti…
Sonuc olarak yatirimcilar icin onemli olan ilerleyen surede bir sorun ciktiginda kolayca nakte cevrilen bir ensturmana yatirim yapmakdir.USD-Altin-Hisse senedi bu sekildedir.Tahvil-bonolar ekonomi iyimser oldugunda teminat olarak kullanilabilir.Yada zarar yazarak nakde cevirebilirsiniz.Piyasada alici bulabilirseniz…
Ekonomi iyi olmasi icin istihdam rakamlari artis gostermelidir.Bankalar kredi muslugunu actiginda likidite sorunu cozulecekdir.Petrol,bakir gibi sanayi urunlerinde kullanim artacakdir.Kullanim alani artacak urunun fiyati yukselecekdir.

Likidite sorununu cozemeyen yatirimci hisseleri satacakdir.Her kisinin veya kurumun USD borcu vardir.USD almak icin hamleler yapacakdir.Iste bu noktada bonolara alim  gelir.Hisseler satilir.Yani kriz canlari calmaya baslar.
 
Iste bu kadar karmasik gorunumde yatirimcilar hangi sektorlere ne oranda yatirim yapacak hangi ensturmanlarda risk alacak? Bunun icin makro gorunumu iyi analiz etmeliyiz.Bu kadar karmasik bir ortamda yatirimcilar, yatirim yapacaklari alani ve vadesini tespit etmelidir.Turkiye’de mevduat getirisi %12 civarinda iken bir bankanin %10 buyumesi beklenmesi zarar ediyor anlami cikartir.Isletmeler yillik %16-20 arasi borclanirken bu borclanma oraninin uzerinde kara ulasmalidir.Eger borclanma orani altinda kar hedefleniyor ise isletme temerrute dusecekdir.
 
Amerika’da faaliyet gosteren bir isletmenin portfoyu su sekildedir.Yabancı hisse senetleri 11%, gelismekte olan ulkelerin hisse senetleri 11%, girisim sermayesi (private equity) yatirimlari 13% oranindadır. Belirli bir getiriyi amaclayan ve degişik yatirim stillerini uygulayan yatirimlar  16%, emtia yatirimlari  14%, gayrimenkul yatirimlari  9%, yerel bonolar 4%, yabancı bonolar 2%, yuksek getirili bonolar 2%, enflasyona endeksli bonolar 5%, nakit ise 2% oranindadir.
 Oncelikle dunyada Cin gibi surekli imalat yapan bir ulkenin buyume hedefinin %7 oldugunu hatirlatayim.Bizim kullanmadigimiz ,kisa surede ihtiyac duymyacagimiz 100 000 Tl oldugunu varsayalim.Yada bu rakam 10 000 tl olsun.Biz bu piyasada en fazla en fazla %25i hedefleyebiliriz.Daha yuksek bir rakami kazandirdigini iddaa eden var ise sormamiz gereken soru Amerika-Ingiltere-Almanya-Cin-Japonya gibi gelismis ulkelerin buyume rakamlarinin %10un altinda oldugunu ve bu kadar kazandiriyor ise neden Citigrup-JP Morgan-Goldman -RBS-UBS-Barclays gibi kurumlarda calismadigini yada bu kurumlarin kendisi ile neden calismadigini sormaliyiz.(Bircok yatirim grubu bagimsiz olan analizler ile calismaktadir.)Bugun en guzel ornegi petrol fiyatlari uzerinden verebiliriz.Petrol fiyatlarinin yukselmesi hem kisisel olarak hemde ulke olarak zarar vermektedir.Bugun petrol fiyatlarinin olusmasinda bircok faktor vardir.Siyasi gelismeler,ekonomik durum vb dahada acabiliriz burayi fakat su anda detaya girmek istemiyorum.Dolarin yukseliyor ama nasil yukseliyor neden yukseliyor?Bunlari bilmez isek biz yatirimci olamayiz.


 Turkiye’de yatirimcilar artik tum dunyaya yatirim yapabiliyorlar.Yatirim fonlari,hisse senedi,tahvil-bono,doviz cinsleri ,vadeli emtia ve endeks yatirimlarina SPK denetimi ile ulasabiliyorlar.
 Piyasalarinda duzenli kazanc elde etmek icin izlenecek yollari beraber belirleyelim.Iletisim icin bu linki kullanabilirsiniz.