(Raporun detayları ve İSO Başkanı'nın açıklamaları ile yenilendi)
İSTANBUL, 7 Haziran (Reuters) - İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan, 2015 yılında faaliyet kârını yüzde 45 artırmayı başaran İSO-500 sanayi kuruluşunun, kârının üçte ikisini finansman gideri olarak kaybettiğini belirterek, böyle bir modelde sanayicinin ayakta kalmasının zor olduğunu söyledi.
İSO'nun "Türkiye'nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2015" raporunun açıklandığı toplantıda konuşan Bahçıvan, "Dikkat çekmek istediğimiz nokta, sanayicinin finansman giderlerinin 2015'te anormal yükselişi. Sanayicinin finansman giderleri 2015'te yüzde 75 arttı. Faaliyet kârının büyük bölümü finansman giderlerine gidiyor. Sanayici 2015'te elde ettiği 44 milyar liralık kârın 28 milyar lirasını başka bir ifadeyle yüzde 63.4'ünü finansman gideri olarak kaybetti" dedi ve ekledi:
"Sanayicimizin dişiyle tırnağıyla, Ar-ge yatırımı yaparak, istihdam yaratarak, farklı riskler alarak kazandığı paranın üçte ikisi ne yazık ki finansmana gidiyor. Bu, dünya ortalamalarına göre de çok yüksek. Türkiyedeki finansman sisteminin bu şekilde yürümesi artık imkansız."
Böyle bir modelin kârı da erittiğini belirten Bahçıvan, İSO-500'ün yüzde 44.9 artışla 44.1 milyar lira olarak gerçekleşen faaliyet kârına karşın; dönem kârının ise yüzde 4.5 artışla 28.3 milyar lira olduğuna işaret etti.
Bahçıvan, "Görünen tablo, sadece sanayicinin değil, finans dünyasının en önemli kurumu bankacıların da mutsuz olması. Bankaları suçlamak istemiyoruz. Ama iki tarafın da mutsuzluğunun arttığı böyle bir modelle artık sanayi çarklarının sağılıklı şekilde dönmesi kolay görünmüyor" diye konuştu.
İSO'nun raporuna göre; İSO-500 kuruluşlarında borçların aktif toplamı içindeki payı 2015'te yüzde 60.1 olarak gerçekleşti. Toplam borçlar/özkaynak oranı ise yüzde 150.8 oldu. Özkaynakların toplam varlıklar içindeki payı ise yüzde 39.9 oldu.
İSO 500 kuruluşlarını dünyadan farklı kılan şeyin borçlanma oranları değil, borçlanmanın kalitesi ve maliyeti olduğunu vurgulayan Bahçıvan şöyle konuştu:
"Türk sanayicisinin finansman giderlerinin faaliyet kârına oranı, dünya ortalamasının dört kat üzerinde. Kısa vadeli borçların toplama oranı dünyada yüzde 25 iken, bizde yüzde 40'a ulaşıyor. Dünyada özel sektörün kulandığı kerdiler daha çok yatırımlara gidiyor. Bizde ise ne yazık ki daha çok alacak ve stok ağırlıklı işletme sermayesine yönelik kredi akışı görülmekte."
Bahçıvan, 2015 yılında kâr eden şirket sayısının da önceki yılki 417'den 400'e indiğini söyledi. Geçen yıl 100 şirket ise zarar etti.
İSO-500 kuruluşlarında toplam FAVÖK ise yüzde 23 artışla 62 milyar lira olurken; faaliyet karı yüzde 44.9 artışla 44.1 milyar TL oldu. Bahçıvan, faaliyet kârındaki artışta hammadde fiyatlarındaki düşüşün de etkili olduğunu söyledi.
Rapora göre, İSO-500 kuruluşunun toplam ihracatı 2015'te yüzde 12.9 düşüşle 53.4 milyar dolar; üretimden net satışlar toplamı ise yüzde 7 artışla 450.5 milyar lira oldu.
Üretimden satışlarda Tüpraş TUPRS.IS 35.4 milyar lira ile ilk sırada yer alırken, bu şirketi 14.7 milyar lira ile Ford Otomotiv FROTO.IS , 10 milyar lira ile de Arçelik ARCLK.IS izledi.
İhracatta ise 3.8 milyar dolar ile Ford Otosan , 2.9 milyar dolar ile Tüpraş, 2.7 milyar dolar ile Oyak Renault ilk üç sırada yer aldı.
(Haberi bildiren Ceyda Çağlayan; Redaksiyon Birsen Altaylı)