Ceyda Çağlayan
İSTANBUL, 23 Mayıs (Reuters) - Bombalı saldırılar sonrası artan güvenlik endişeleri ve Rusya ile yaşanan gerilime bağlı olarak turist sayısında yaşanan düşüş etkisini havayolu şirketleri üzerinde göstermeye başlarken; özellikle dış hat doluluk oranlarında önemli düşüş yaşayan THY THYAO.IS ve Pegasus'ta PGSUS.IS gerileyen birim başı gelirler kârlılığı baskılıyor.
Analistler, düşük doluluk ve buna bağlı artan fiyat rekabeti nedeniyle iki şirketin yılsonu beklentilerinde aşağı yönlü revizyonlar görülebileceğine işaret ederken; hisselere yönelik fiyat hedefleri de aşağı yönlü revize ediliyor.
Kültür ve Turizm Bakanlığı verilerine göre, ilk üç ayda Türkiye'ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 10.3 azalışla 4.06 milyon kişi oldu.
Havayolu şirketlerinin açıkladığı dört aylık verilere göre, toplam yolcu sayıları önceki yıla göre artış kaydetti. Ancak yolcu sayısındaki artışta uçulan destinasyon sayısındaki artışın önemli etkisi olurken; hızlı büyüyen filonun da etkisiyle doluluk oranlarının gerilemesi kârlılıklar üzerinde olumsuz etki yaratmaya başladı.
THY ve Pegasus için hedef fiyatlarını aşağı çeken Burgan Yatırım havacılık analisti Burak İşyar, "Yeni uçak alımları devam ediyor, kapasiteler yükseliyor. Ancak yolcu sayısı kapasite artışını karşılayacak kadar artmıyor. Özellikle yurtdışı tarafta İstanbul, Paris ve Brüksel'deki olaylar sonrasında insanlar eskisi kadar uçmuyor. Bu sadece yurtdışından gelen turistler için değil, transit olarak Türkiye'yi kullanan yolcular için de geçerli" dedi ve ekledi:
"Havayolu şirketleri de bu ortamda pazar payı kapmak için fiyat kırıyor. Bu da yolcu başı gelirin daha da düşmesine neden oluyor. Ebitda marjları düşük kalıyor. İkinci çeyrekte de bu gidişat değişecek gibi görünmüyor. İkinci çeyrek sonuçlarının ardından havayolu şirketleri yılsonu beklentilerinde aşağı yönlü revizyona gidebilir."
THY'nin yolcu sayısı Ocak-Nisan'da yüzde 8.6 artarken; doluluk oranı 3.4 puan düşüşle yüzde 73.8'e geriledi. THY bu yıl için doluluk oranı hedefini yüzde 78 olarak açıklamıştı. Şirket yolcu sayısında ise yüzde 18 artış öngörüyordu.
Doluluk oranındaki düşüş, yurtdışı uçuşlardan kaynaklanırken; yurtdışı doluluk 3.9 puan düşüşle yüzde 72.5'e geriledi. Doluluk Ortadoğu uçuşlarında 8.2, Avrupa'da 4.8, Uzakdoğu'da 3.1, Kuzey Amerika'da 2.9, Afrika'da 1.6 puan düştü.
İKİNCİ ÇEYREKTE ZAYIF TALEBİN SÜRMESİ BEKLENİYOR
THY'nin ilk üç aylık dönemine ilişkin yatırımcı sunumunda, "Jeopolitik riskler ve güvenlik sorunları Türkiye yönlü direkt trafiği olumsuz etkilemiştir. Güvenlik endişesi nedeniyle Uzak Doğu kaynaklı, Avrupa yönlü grup iptalleri yaşandı" denilirken; ikinci çeyrekte de Avrupa ve Asya başta olmak üzere zayıf talebin devam etmesinin beklendiği belirtildi.
Pegasus'un doluluk oranı da ilk dört ayda geçen yıl aynı döneme göre 1.4 puan düşüşle yüzde 75.9 olurken; düşüş, dış hatlardaki gerilemeden kaynaklandı. Dış hatlardaki doluluk oranı 4.5 puan düşüşle yüzde 67.5 oldu.
Havayollarının uluslararası yolcu sayısındaki düşük büyümeye dikkat çeken Tera Menkul, THY için hedef fiyatını 10.3 TL'den 9 TL'ye indirirken; Burgan Yatırım da 10.5 TL'den 9 TL'ye çekti.
Credit Suisse THY için hedef fiyatını 9.5 TL'den 6.7 TL'ye, Deutsche Bank da 11.5 TL'den 9.1 TL'ye düşürdü. HSBC ise THY için hedef fiyatını 10 liradan 7.9 liraya indirdi, tavsiyesini de "al"dan "tut"a çekti.
DIŞ HATLARDAKİ RİSK HEDEF FİYATLARDA AŞAĞI REVİZYON GETİRDİ
Tera Menkul revizyona ilişkin yayınladığı notta, "Terör eylemleri, Rus turistlerdeki düşüşe bağlı turist sayısındaki azalma ve düşük petrol fiyatları kaynaklı artan rekabet Mart ve Nisan'daki düşük büyümenin sebepleri. 2016'nın THY için ortalamanın altında büyüme gerçekleştireceği bir yıl olacağını düşünüyoruz. Yolcu doluluk oranı beklentimizi yüzde 78.3'ten 75'e indiriyoruz. Bu da, daha düşük kârlılık anlamına geleceği için THY için hedef fiyatımızı 10.3 TL'den 9 TL'ye düşürüyoruz" dedi.
Ak Yatırım da THY için 11.45 TL olan hedef fiyatını 8.4 liraya çekerken; Pegasus için hedef fiyatını da 20.05 TL'den 18.45 TL'ye indirdi. Pegasus, aynı zamanda Ak Yatırım'ın "en az tercih edilenler" listesindeki üç hisseden biri konumunda.
Deniz Yatırım da Pegasus için hedef fiyatını 20.3 TL'den 17.5 TL'ye düşürürken, tavsiyesini de "al"dan "tut"a indirdi. Burgan Yatırım da Pegasus için hedef fiyatını 17.5 TL'den 16.5 TL'ye çekti.
Ak Yatırım'dan yapılan değerlendirmede, doluluk oranı ve birim gelirlere yönelik endişelere atıfta bulunularak, "Pegasus için zayıf görünümün bir süre daha sürmesini bekliyoruz" denildi.
Pegasus'un yatırımcı sunumunda ilk çeyrek performansı ile ilgili yapılan değerlendirmede, "Brüksel, İstanbul, Ankara ve Bursa'da gerçekleşen terör olayları doluluk ve birim gelirlerini etkiledi... Dış hatlardaki doluluk etkisi ve fiyatlarda yaşanan rekabet etkisi Ebitdar'ı olumsuz etkilemiştir" denildi.
Sunuma göre, dış hatlarda birim gelir ilk çeyrekte geçen yıla göre yüzde 15 düşerek 48.5 euroya geriledi. Geçen yıl ilk çeyrekte 11.3 milyon lira olan Ebitdar da, bu yıl aynı dönemde eksi 15.2 milyon lira oldu.
Pegasus'un yılsonu hedefleri ile ilgili revizyon riski bulunduğunu belirten Oyak Yatırım'ın notunda da, "Jeopolitik sorunlar ve sert rekabet gözönüne alındığında uluslararası operasyonlar için aşağı yönlü revizyonlar görebiliriz" denildi.