40% İndirim

Borsada Çok Para Kaybetmenin Beş Yolu

Yayın Tarihi 08.06.2023 17:33
  • Piyasayı zamanlamak yatırımcıların en büyük düşmanıdır
  • Satın al ve tut, uzun vadede yatırımcıların en iyi dostudur
  • Bunu bilmelerine rağmen, çoğu yatırımcı çok para kaybetme eğilimindedir
  • Yapay Zekanın (AI) ortaya çıkmasına rağmen, insan beyninin finansal piyasalardaki en büyüleyici ve etkili unsur olmaya devam ettiğine kesinlikle inanıyorum.

    Yetenekli bir yatırımcı olmak için temel ve teknik bilgileri analiz etmek ve davranışsal finans üzerine çalışmak şarttır. Bu çalışma alanı, insan davranışlarının piyasa hareketlerini nasıl önemli ölçüde etkilediğini incelediği için çok önemlidir.

    Bunu akılda tutarak, Al ve Tut stratejisini tartışalım. Başlangıç olarak, birçok kişinin tanıyabileceği veya karşılaşmış olabileceği tanıdık bir görseli (aşağıya bakın) paylaşmak istiyorum:

    S&P 500 Yıllık Büyüme Oranı

    Bu görsel bize basit bir hikaye anlatıyor: Piyasayı zamanlamak ortalama bir yatırımcı için kaybet-kaybet oyunudur.

    Şimdi de S&P 500 için 1990 ile 2019 yılları arasındaki döneme yakından bakalım:

    • Dotcom balonu
    • İkiz Kuleler
    • Subprime Krizi
    • Avrupa Borç Krizi

    Ayrıca, teknik olarak 'kayıp on yıl' olarak adlandırılan ve ABD borsasının oldukça nadir görülen negatif getiri sağladığı 2000-2009 döneminden de geçtik.

    Buna rağmen, sonuç %7,7'lik yıllık bileşik getiridir.

    Hepsi iyi mi? Pek sayılmaz.

    Çünkü paranızı (neredeyse) dört katına çıkarmak için aşağıdaki zor zamanlardan geçmeniz gerekirdi:

    Dotcom balonu

    • Maksimum düşüş: %-50,5
    • Gerileme süresi: yaklaşık iki yıl altı ay

    S&P 500 Grafiği

    Subprime balonu

    • Maksimum düşüş: %-57,5
    • Gerileme süresi: yaklaşık 1,5 yıl

    S&P 500 Grafiği

    Bu tür olaylar sırasında yatırımcının basit bir şey yapması gerekirdi: Her şeyle bağlantıyı kesmek, piyasaları takip etmeyi bırakmak, hiçbir şeyi ve hiç kimseyi takip etmemek ve tamamen izole olmak.

    Bu tür düşüşlere tanık olmak ve başkalarına uyma dürtüsüne direnmek zor olduğundan, bunun zorluğu duygusal ve sosyal temellidir.

    Yatırımcılar Neden Para Kaybeder?

    29 yıllık bir dönemi düşünün. Bunun uzun mu, yoksa kısa mı sayılacağı bireysel bakış açılarına bağlıdır.

    Ortalama insan ömrünün 85 yılı aştığı günümüzde, 29 yıl boyunca yatırım yapmak bir kişinin toplam yaşam süresinin yaklaşık %30-33'ünü (hatta daha azını) temsil etmektedir.

    Kişinin bakış açısına bağlı olarak bu, hayatının önemli ya da nispeten küçük bir kısmı olarak görülebilir.

    TikTok'taki bir videonun 30 saniyeden fazla sürmesi halinde görmezden gelindiği bir dünyada uzun gibi görünse de, hayatımızın önemli bir kısmına yatırım yapmak önemli faydalar sağlayabilir.

    Belki bu süre çok fazla, ama piyasalar böyle işliyor.

    Bir brokerda yeni bir hesap açtığınızda, her zaman "Kullanıcıların %70-80'i para kaybediyor" diyen feragatnameler olduğunu hiç fark ettiniz mi?

    Ve bence yüzyılın SORUSU şudur:

    Bu gerçeklerin farkında olmalarına rağmen, çoğu yatırımcı neden en iyi hisse senetlerini aramakta ısrar ediyor, piyasayı zamanlamaya çalışıyor ve sonuçta para kaybediyor ya da potansiyel kazançları kaçırıyor?

    Yıllar boyunca insan davranışlarını gözlemleyerek beş potansiyel motivasyon belirledim:

    1. Ego

    Çoğu yatırımcı piyasadan daha iyi performans gösterebileceklerini, en iyi performansı gösterecek hisse senetlerini seçebileceklerini ve ne zaman alıp ne zaman satacaklarını bilebileceklerini DÜŞÜNÜR. Ama sonra para kaybederler ya da en azından S&P 500'e dayalı bir ETF satın almaktan daha az kazanırlar.

    2. Can Sıkıntısı

    Bir ETF satın alıp 29 yıl boyunca elde tutmak ve her şeyi görmezden gelmek eğlenceli değildir. Almak ve satmak, girmek ve çıkmak ve her zaman o heyecanı hissetmek daha eğlencelidir, bu da yatırım yapmaktan çok bahis oynamaktır.

    3. Sosyal Kanıt

    Yatırımcı diğer insanlardan onay almak ister. Bizler sosyal hayvanlarız, eğer Al ve Tut yaparsak herkes bizi eleştirecektir çünkü insanların %99'unun yapmadığı bir şeyi yapıyoruz. Bu yüzden rahatsız oluruz; kitlelere 'aykırı' davranırız. Bu rahatsızlık (eğer yönetemezsek) kendimizi başkalarıyla aynı hizaya getirmemize ve dolayısıyla para kaybetmemize neden olur.

    4. Cehalet

    Bununla yüzleşelim. Eğer çok az insan piyasalarda iyi para kazanıyorsa, piyasaların nasıl işlediğini BİLEN insanlar için de aynı şey söylenebilir. Herkes bildiğini sanır ama çok azı gerçekten bilir. Birçok yatırımcı rastgele ya da kafasında hiçbir temeli olmayan varsayımlara dayanarak yatırım yapar ve sonuç olarak uzun vadede para kaybeder. Buna 'Dunning-Kruger' etkisi denir; bir alanda deneyimsiz ve vasıfsız olan bireylerin, yanlış bir şekilde ortalamanın üzerinde olduğuna karar vererek hazırlıklarını abartma eğiliminde oldukları bilişsel bir çarpıtmadır.

    5. Korku/Korkusuzluk

    İnsan beyni piyasadaki aşırılıklara duygusal tepki verir; sürüngen, tarih öncesi beyinlerimiz, özellikle panik durumlarında, yüzyıllardır alışkın oldukları şeyi yapma eğilimindedir: kaçmak. Bu yüzden insanlar piyasalar çöktüğünde (daha iyi fiyatlardan almak yerine) satarlar, içlerindeki ilkel insan galip gelir ve bu yüzden kaçarlar (ve her zaman en kötü dönemden kısa bir süre sonra gerçekleşen büyük sıçramayı kaçırırlar).

    Bu yüzden sıkılın, çok sıkılın ve o 10, 20, 30 yıl göz açıp kapayıncaya kadar geçsin!

    Yatırımcıların performansını etkilediğine inandığınız başka faktörler veya nedenler varsa, aşağıdaki yorumlar bölümünde bana bildirin.

    InvestingPro araçları, bilgili yatırımcılara hisse senetlerini analiz etmede yardımcı olur. Wall Street analistlerinin görüşlerini kapsamlı değerleme modelleriyle birleştirerek, yatırımcılar getirilerini en üst düzeye çıkarırken bilinçli kararlar alabilirler.

    InvestingPro 7 günlük ücretsiz deneme sürümünüzü şimdi başlatın!


    ***

    Açıklama: Bu makale yalnızca bilgilendirme amacıyla yazılmıştır; herhangi bir şekilde varlık satın almayı teşvik etme amacı taşımadığı gibi yatırım yapmak için bir talep, teklif, tavsiye, danışmanlık veya öneri teşkil etmez. Her türlü varlığın birden fazla bakış açısıyla değerlendirildiğini ve oldukça riskli olduğunu hatırlatmak isterim; bu nedenle, herhangi bir yatırım kararı ve buna bağlı risk yatırımcıya aittir.

3. parti reklam. Investing.com'un sunduğu veya önerdiği bir teklif değildir. Feragat detaylarına buradan bakın veya reklamları kaldırın

Son yorumlar

okumadım çünkü nasıl kaybedeceğimi biliyorum
2 sene önce 10 tl olan hisseler 100 tl tl geçmiş bunun sebebi nedir arkadaşlar ytd
borsada uzun vade ne kadar zaman dilimi arasidir ?
hisseye ve senin sabrına göre değişir
kişiye göre değişir benim için 6ay uzun vadedir ama abd de olsam ölene kadar tutabilirim bazı hisseleri
Mesela?
halka arz alalım tutalım keşke 20 yaşımda olsaydım. 20 yaşımda bilgim yoktu. şimdi zamanım yok.
son cümle ile tüm yazdıklarınla çelişkiye düşmüşsün
Al ve tut denilen şey küçük yatırımcı için düşük kârlı bir yöntem zannımca. 50.000₺ altı sermayesi olan biri bugün aldı diyelim ve 10 yılda 10 kat arttı parası 500.000 oldu, eee 10 yıl sonra 500.000 e ne alacak? O yüzden çok parası olan çok, az parası olan az kazanır. Her ikisinde de bir disiplin ve düzen şarttır. Bu da zamanla ve deneyimle elde edilir. Umarım çoook paramız olur da uzun uzun bekleriz hisselerde :))))
10 yıl sonra 500 bin olacak fakat 20 yıl sonra 5m 30 yıl sonra 50 m olacak :) istikrardan güç doğar &&&
İlk okuduğumda hayır o öyle değil diyecektim ama tekrar okuduğumda anladım ki malesef Türkiyede yaşanan faiz-enflasyon ilişkisi aklıma geldi ve evet aynen katılıyorum.
Huzur evinde yeriz o parayı da artık.
aynen
Ne yapalım peki onu anlamadım şimdi ben
Klasik bodozlama yatırım yapmayın firmaları araştırıp yatırım yapın demiş işte
İnvesting in bla bla yatırım şeylerine üye olun diyor yani. Siz her halükarda kaybedeksiniz zaten bari biz yolumuzu bulalım diyor
piyasayı zamanlamak deyip durmuşsun ama ne olduğunu açıklamışsın.
👍👍
Uygulamamızı Yükleyin
Risk Açıklaması: Finansal araçlar ve/veya kripto paralarla işlem yapmak yüksek seviyede risk içermektedir ve yatırım miktarınızın bir kısmını veya tamamını kaybetmenize sebep olabilir, bu sebeple tüm yatırımcılar için uygun değildir. Kripto para fiyatları aşırı derecede hareketlidir ve finansal haberler, politik olaylar ve düzenleme kurumları gibi konulardan kolaylıkla etkilenir. Kaldıraçlı işlem yapmak finansal riskleri yükseltmektedir.
Diğer finansal araçlar veya kripto paralar içinden tercihinizi yapmadan önce, yatırım nesnelerinizi, deneyim seviyenizi ve risk iştahınızı dikkatlice gözden geçiriniz ve ihtiyacınız olduğunda profesyonel tavsiye almayı deneyiniz.
Fusion Media sitede yer alan bilgilerin gerçek zamanlı ya da isabetli olacağının mutlak olmadığını hatırlatır. Tüm borsa fiyatları, endeksler, vadeli işlemler, Forex ve kripto para fiyatları, borsalardan değil piyasa düzenleyicileri tarafından oluşturulur, bu sebeple fiyatlar isabetli olmayabilir ve gerçek piyasa fiyatlarından farklı olabilir, bu da buradaki fiyatların fikir verme amaçlı olduğunu ve ticari amaçlar için uygun olmadığını gösterir. Fusion Media veya herhangi bir sağlayıcı, buradaki bilgileri kullanmanız sonucu oluşacak olası kayıplarınızdan ötürü sorumluluk taşımamaktadır.
Bu sitede yer alan bilgileri, Fusion Media ve/veya veri sağlayıcıdan yazılı izin almadan kullanmak, saklamak, kopyasını üretmek, görüntülemek, düzenlemek veya dağıtmak yasaktır. Fikri mülkiyet hakkı, sitede yer alan verileri sağlayanlara ve/veya borsalara aittir.
Fusion Media reklamlarla veya reklam verenlerle etkileşiminize bağlı olarak internet sitesinde görüntülenen reklamlardan gelir elde edebilir.
İşbu sözleşmenin aslı İngilizcedir ve İngilizce ve Türkçe versiyonu arasında tutarsızlık olduğunda İngilizce versiyonu dikkate alınacaktır.
© 2007-2024 - Fusion Media Limited. Tüm Hakları Saklıdır.