Brexit için son viraj…
Avam Kamarası bu hafta oldukça önemli Brexit oylamalarına ev sahipliği yapmakta. 15 Ocak’ta parlamentoda tarihi farkla reddedilen başbakan Theresa May’in Brexit anlaşması, yaklaşık iki ay sonra kısmen değiştirilmiş şekliyle yeniden oylamaya sunuldu. Dün yapılan oylama sonucunda anlaşmalı şekilde Avrupa Birliği’nden ayrılmak 149 oy farkla reddedildi. Oylama sürecinin siyasi krizi derinleştirme potansiyeli de bulunuyor. Siyasi krizin derinleşmesinin, ekonomiye yansımasının da olumsuz olması kaçınılmaz gözüküyor. 23 Haziran 2016 tarihinde Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı alan İngiltere’nin Brexit sürecinin piyasaları sarsacak siyah kuğu olma potansiyeli hala devam ediyor. Bilindiği üzere Lizbon Anlaşması’nın 50. Maddesi gereği Birleşik Krallığın ayrılma sürecini 2 yıla yayması gerekiyordu. 2017’de başlayan bu süre 29 Mart 2019 tarihinde doluyor.
Brexit Anlaşmasının Yol Haritası
Dünkü oylamanın sonucunda Brexit Anlaşması Parlamento’dan geçmedi. Başka bir ifade ile; parlamento, 29 Mart tarihinde Avrupa Birliği’nden anlaşmalı bir şekilde ayrılmayı reddetti. Şimdi gözler bugünkü oylamaya çevrildi. İngiltere’nin anlaşma olmadan ayrılması Avam Kamarası’nın oylamasına sunulacak. Parlamentonun anlaşma olmadan ayrılmayı reddetmesi durumunda, Perşembe günü yeni bir oylama daha yapılacak. Bu sefer de Brexit’in ertelenmesi parlamentonun onayına sunulacak. Eğer 14 Mart’taki bu oylama da olumsuz sonuçlanırsa, İngiltere AB’den anlaşmasız ayrılacak. Eğer onaylanırsa, Başbakan Theresa May, AB’den erteleme talep etmek durumunda kalacak ve içlerinde yeniden oylamanın, Brexit’in iptalinin, erken seçimin, referandumun, yeniden anlaşmanın, güven oylamasının, anlaşmasız Brexit’in olduğu 7 farklı seçenek gündeme gelecek. Özetle; 3 günlük sürecin sonunda, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden anlaşmalı, anlaşmasız ayrılması veya AB’den ayrılma tarihinin ertelenmesi netleşecek.
Şekil 1: Brexit Anlaşmasının Yol Haritası
Kaynak: BBC
İngiltere’nin Ekonomik Büyüme Performansı
Grafik 2: İngiltere Ekonomik Büyüme Oranları
İngiltere ekonomisi, 2018’in 4. çeyreğinde % 0.2 büyüyerek son 6 yılın en zayıf büyüme performansını sergiledi. Brexit sürecinde doğrudan yatırımların azalması, düşük büyüme oranlarının en önemli sebeplerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. İngiltere, AB üye ülkeleri arasında en yüksek doğrudan yatırım hacmine sahip ülkedir. AB’den çıkış birçok negatif makroekonomik sonucu beraberinde getirebileceği gibi, İngiltere ekonomisinin büyüme ivmesinin yavaşlayacağını söyleyebiliriz.
İngiltere’nin Dış Ticaret Kompozisyonu
İngiltere, 2017 senesinde Avrupa Birliği’ne karşı toplam 77,5 Milyar Euro dış ticaret açığı vermiştir. Avrupa Birliği’ne üye devletlere toplam 317 Milyar Euro ihracat yaparken, bu rakam İngiltere’nin yaptığı toplam ihracatın %44,5’una denk gelmektedir. İngiltere toplam ithalatının %53’ünü Avrupa Birliği’nden yapmaktadır. İngiltere’nin en büyük 10 ticaret partnerinin Euro bölgesinde olduğu düşünüldüğünde ticaret hacminin daralacağına kesin gözüyle bakılmaktadır. Anlaşmasız Brexit günlük yaşamı ilgilendiren yasal düzenlemelerin bir anda sona ereceği anlamına gelmezken, aynı zamanda İngiltere ile AB arasındaki ticaret ilişkisinde önemli değişikliklere yol açacaktır.
Grafik 2: İngiltere Dış Ticaret Kompozisyonu (Milyar Pound)
Brexit Oylamaları Sonucunda Pound’un Euro ve Dolar Karşısında Nasıl bir Seyir İzleyeceğine Yönelik Beklentilerimiz ve Önerilerimiz
Grafik 3: GBPUSD ve GBPEUR Fiyat Grafiği
Brexit’in ertelenmesi ve anlaşmalı bir şekilde gerçekleşmesi durumunda; Pound’un Dolar ve Euro karşısında bir miktar değer kazanmasını bekliyoruz. 5 yıllık ortalamaya göre trend belirleyince, 1.39-1.44 bandının tekrardan hedef aralık olacağını öngörüyoruz. Pound’un güçlenmesine yönelik bu beklenti, politik istikrar ve belirsizliğin azalmasıyla alakalı olup, uzun vadede Brexit sürecinin yaratacağı makroekonomik veriler üzerindeki olumsuz etkiler, yeni veri akışına da bağlı olarak Pound’un güncel değerini belirleyecektir.
Brexit’in anlaşmasız şekilde gerçekleşmesi durumunda; kaos ve belirsizlik ortamı, Pound’un hem Dolar’a hem de Euro’ya karşı değer kaybetmesine neden olacaktır. İngiltere’nin en büyük ticaret ortağının Avrupa Birliği üyesi ülkeler olduğu düşünüldüğünde, Euro da Dolar’a karşı değer kaybedecektir. GBPUSD’nin, Brexit referandumu sürecinde gördüğü en düşük seviye olan 1.20’lere gerileyeceğini öngörüyoruz.
İlk aşamada; İngiltere’nin Birlikten ayrılması, ticaret hacmi, doğrudan ve dolaylı yatırım gibi faktörleri olumsuz etkileyeceği düşünülse de AB ortak bütçesine sağladığı yıllık 13 Milyar £’lık katkı Hazine’nin kasasında kalacaktır. Bu bağlamda, İngiltere bütçe açığının 43 Milyar £ olduğu düşünüldüğünde, AB bütçesine aktarılan tutarın Hazine’de kalması genel bütçeye olumlu katkıda bulunacaktır.
Euro bölgesindeki olası bir resesyon ihtimali de Pound’un Euro karşısında değer kazanmasını etkileyen faktörlerden biri olacaktır. Euro ile korelasyonu oldukça yüksek olan Pound, İngiltere’nin AB’den ayrılması durumunda daha bağımsız bir yapıya kavuşacaktır.
Alan Yatırım - 13.03.2019