Biliyorsunuz 2013 yılında tarihi zirveleri geçen bir BIST endeksi gördük. Bunun altında yatan sebepler olarak ise Türkiye’de düşen faiz oranlarından dolayı şirketlerin FK değerlemelerinin daha da yüksek olacağı ve bir yükseliş yaşayacağımız ayrıca Türkiye’nin not artırımının da yeni fonları Türkiye’ye çekeceğinden bahsediliyordu. Bu açıklamalar şahsi olarak benim de gerçekçi bulduğum ve artık biraz daha beyond the numbers dediğimiz sayıların ötesini gören mantıklı ve makul açıklamalardı.
Ancak ne oldu da oldu gezi parkı dedik, Amerika para pompalamayı kesiyor dedik birden bire şahlanmış önde giden BIST endeksi bir anda süt dökmüş kediye döndü. O optimist adamlar birden pesimistin allahı oldular.
Ancak genel olarak yaşadığımız yüz yılı ve teknolojik gelişmeleri gözden geçirdiğimde ben daha önümüzde ve borsada aşılacak yüksek seviyeler olduğunu görüyorum ve mutlaka sağlam bir ralli ve sağlam bir balon yaşayacağız. Buna ait gerekçelerimi sıralamak istiyorum.
Makul F/K Oranları ve Faiz Beklentileri
Türkiye’de bakıyorum bankaların FK oranlarına 7-8. Büyümeleri derseniz tamam eskisine göre azalmış ancak hala yüksek. Üzerine dövizde ciddi bir hareket de oldu. Bilançoları da açıkçası o kadar da bozulmadı. O zaman neymiş. FK oranları makulmüş, PD/DD oranları makulmüş. Bir çok iyi şirket bir apartman parasına borsada takılıyorlarmış. Faizler de dünyada bu kadar para varken enflasyonda yavaş yavaş stabil durumdayken elbette düşecek. Global ekonomide istikrar dediğiniz şey her yerde üç beş aynı. Elbette ki para Türkiye’ye de tekrar gelmeye başlayacak. Bu sebep 1.
Ayrışan Hisse Senetleri
Bu sene gözlemlerime göre bazı hisse senetleri sinsi sinsi endekse göre daha iyi perform ediyorlar. Örneğin Türk Hava Yolları, örneğin Pegasus örneğin Ereğli Demir Çelik. Genelene yayınlan hisse senedi hareketleri borsalar için öncü göstergelerdir. Yükselişin ilk adımlarında da zaten sadece bir kısım ayrışmayı hissedersiniz sonra bakmışsınız ki Garanti Bankası İş Bankası da katılmış şenliklere.
Fiyatlara zaten yansımış kötü beklentiler
Koç Holding’le ilgili pek çok kötü beklenti, dövizdeki yükseliş, gezi parkı olayları, Mısır olayı her şey fiyatlara yansıdı. Artık fiyatlara yansıyacak kötü bir şey pek kalmadı. Öyle nükleer savaş filan olmazsa zaten satanlar sattı artık BIST’de yükseliş için hava gayet iyi.
Alternatif piyasaların durumu
Pek alternatif kalmadı borsaya. Yabancı borsalar zaten uçmuş durumda. Gayrimenkul fiyatları derseniz bence hisse senetlerine göre 4-5 kat daha pahalı. İnsanlar sapıtmış durumda saçma sapan yerlerden ev arsa alıyorlar. Akıllı para ise fırsat kolluyor. Biliyor şirketlerin ucuz geleceğin parlak olduğunu. Altın filan derseniz artık resmen düşüş trendine girmiş. Faiz derseniz komik faizlerle parayı Amerikan dolarına mı yatıracaksınız. Alternatif yok arkadaşlar…
Bitcoin Balonu
Belki size komik gelecek ama borsalarda yükselişi en çok inandıran olay bu bitcoin çılgınlığı. Sebebine gelince saçma sapan bir para birimi sırf bir hikaye yaratılmış bir senaryoya uygun diye bir senede neredeyse 100 katına çıkıyor.
Bitcoin balonu endekslerde de önümüzde bir balon olacağının en önemli göstergesi. Neden önce bitcoin artıyor borsa artmadı diyorsanız onun sebebi çok sabit. Eğer bir balondan yeterince zarar gördüyseniz en son o balon tekrar yaşanır. Yani şimdi borsadan ve piyasalardan ciddi zarar görmüş insanlar daha önce patlamamış balonlara daha çabuk yönlenir. Yani artık balon için zemin hazır ve öncü sinyal de Bitcoin. Nasıl dünya savaşlarının sebeplerinden birisi olarak alakasız bir olay gösterilir ancak o olay işte öncü bir göstergedir. Bitcoin'de aynı şekilde...
Sözün Özü
Bu saydığım nedenlerden ötürü artık sabrın sonuna gelindiğini ve 1-2 yıl sürecek ciddi bir trend hazırlığında olduğumuzu düşünüyorum. Şu anda borsadaki hareketlerden de bu yönde bir meyil ve fitili ateşleyecek bir olay bekliyorum. O olay da doların 2 liranın altına düşmesinden başka bir şey değil.