Charley Blaine
ABD hisse piyasası yıla yaptığı güçlü başlangıcın sonuna gelirken, S&P 500 2008-09 finans krizinden bu yana en iyi çeyreksel performansını gösterdi. Yüzeyde rakamlar piyasanın bir sonraki hareketinin geçtiğimiz yaz sonunda ve sonbahar başında ulaşılan tarihi zirvelere yönelik ciddi bir atak olacağını gösteriyor. Gerçekten de, ikinci çeyreğin ikinci işlem gününde benchmark endeks Ekim'den bu yana en yüksek seviyesinde kapanarak bu görüşü güçlendirdi.
Ancak bu yükseliş, bir devam etme değil. Bunun yerine, kötü geçen dördüncü çeyrekteki düşüşten bir toparlanma ve temelde hisseler Eylül'deki seviyelerine geri döndü. Ayrıca, önümüzde piyasayı etkileyebilecek bir çok soru var.
İlk çeyrekteki yükselişte S&P 500 %13,07'lik, Dow %11,15'lik, NASDAQ Bileşik %16,5'lik ve NASDAQ 100 %16,6'lık bir sıçrama kaydetti.
Popüler büyük şirketler güçlü kazançlar elde ederken—Apple (NASDAQ:AAPL) %20,4, Facebook (NASDAQ:FB) %27,1 ve Netflix (NASDAQ:NFLX) %33—küçük hisseler de yükselişin keyfini çıkarmayı bildi.
S&P 500'ün en kazançlısı %77'lik artışla Coty (NYSE:COTY) olurken, onu %67'den fazla yükselen Chipotle Mexican Grill (NYSE:CMG) ve yaklaşık %63 yükselen Xerox (NYSE:XRX) takip etti.
Dow'da Cisco Systems (NASDAQ:CSCO) %24,6'lık yükselişle liderliği ele alırken onu %24,1 yükselen IBM (NYSE:IBM) ile %21,1 yükselen United Technologies (NYSE:UTX) izledi. 737 MAX 8 jetliner modelinin ikinci kez kaza yaptığı Mart ayında yaşadığı %13,3'lük düşüşe rağmen Boeing de (NYSE:BA) çeyreği %18,3 yukarıda tamamladı.
NASDAQ 100'de lider %73,4'lük yükselişle Latin Amerika bazlı online perakendeci MercadoLibre (NASDAQ:MELI) olurken, onu %61,5'lik yükselişle Çinli seyahat şirketi Ctrip.Com International (NASDAQ:CTRP) ve %48,9'luk yükselişle çip üreticisi Xilinx (NASDAQ:XLNX) takip etti.
Endeksin en kötü performanslarını gösterenlerden biri: Vergi indirimlerinin sonlandırılmasıyla araç satışlarının düşeceği endişeleriyle birlikte %15,91 değer kaybeden elektrikli otomobil üreticisi Tesla (NASDAQ:TSLA). Ancak en kötü performansı gösteren, hayal kırıklığı yaratan çeyreksel sonuç verilerinin ardından %24,9 değer kaybeden Kraft Heinz (NASDAQ:KHC) oldu.
Hangi şirketin en yüksek değere sahip olduğu konusunda övünme hakkında ise, Apple'la birlikte %16 yükselen Microsoft (NASDAQ:MSFT) çeyreği toplam piyasa değeri açısından yakın bitirerek sırasıyla 895,7 milyar Dolar ve 904,9 milyar Dolar'da tamamladılar. Amazon.com (NASDAQ:AMZN) ise 874,7 milyar Dolar'daydı.
Dün devam eden yükseliş, geçen yıl ulaşılan tarihi zirvelerin yakın gelecekte aşılacağının güçlü bir sinyalini veriyor.
Dow, 26.951,81'lik zirvesinin sadece %2,5 altında. S&P 500 de 2.940,91'lik zirvesinin %2,5 altında. NASDAQ Bileşik 8.133,30'luk zirvesinin %3,7 altında bulunurken, NASDAQ 100 ise 7.700,56'lık zirvesine %3'ten daha yakın mesafede.
Bu yakın vadeli yükselişin iyi bir sebebi var.
Faiz oranlarının düşüklüğü ev ve otomobil satışlarına yardımcı olabilir. Institute for Supply Management tarafından Pazartesi günü yayınlanan imalat verileri ekonomik büyümenin devam edeceğinin işaretini vererek Cuma günü yayınlanacak istihdam raporunun güçlü gelmesine yönelik beklentiyi artırdı. Çin imalat verileri de beklenenden iyi geldi.
İlk halka arz piyasasının kızışarak yükselişe destek vermesine yönelik de umut var. Yine de, Perşembe günü 72 Dolar'dan halka açılan Lyft'in (NASDAQ:LYFT) 88 Dolar'a kadar yükselip ardından düşmesi bunun etkisini azaltabilir. Şirketin hisseleri Pazartesi günkü %11'lik kaybın ardından dün de %12 düştü. Görünüşe göre Lyft gelir ve piyasa konumu elde etmek için önemli nakit tüketiyor. Yakında halka açılması beklenen rakibi Uber ise daha fazla para kaybediyor ve yatırımcıların ikisinin de alacakları riske değer olup olmadıklarına karar vermesi gerekecek.
Yeni zirvelere doğru yükseliş aynı zamanda piyasayı test edecek yeni karşı rüzgarlar yaratacak. Bunlar:
1. Piyasanın geçen yazdaki zirvesini ne kadar hızlı aşacağı. Teknik tacirler momentumu satışları otomatik olarak gerçekleştirebilen göreli gün endeksleri gibi birçok araçla takip ediyor. Bunu Mart sonunda S&P 500 ve NASDAQ'ın göreli güç endekslerinin 70'e ulaşarak fiyatların çok yükseldiğinin işaretini verişinde görebilirsiniz. Hisseler bundan bir gün sonra düşüşe geçti.
2. ABD ve Çin, yazıdan fazlasını sunan bir ticaret anlaşmasına ulaşmayı başarabilir mi? Gerçek bir anlaşma yükselişe büyük destek sağlar.
3. Yükselen petrol fiyatları. Ham petrol bu yıl içinde yaklaşık %33 yükseldi ve Suudi Arabistan küresel petrol fiyatlarını 70 Dolar'ın, tercihen 80 Dolar'ın üzerine çıkarmaya uğraşıyor. AAA'ya (American Automobile Association) göre ABD'de perakende benzin fiyatları geçen yılki %9'luk düşüşün ardından bu yıl yaklaşık %20 yükseldi.
4. Avrupa ekonomisinde daralma. İngiltere'nin AB'den çıkış için uygun bir plan üretmeyi başaramaması da bir tehdit.
5. ABD'de bölücü bir 2020 seçimi ihtimali.
6. ABD ve Rusya arasında Venezuela konusundaki tehditler.
7. FED. ABD Merkez Bankası faiz oranlarını yavaş bir şekilde artıracağını söyleyerek Başkan Donald Trump'ı memnun etti. Trump'ın ekonomi danışmanı Larry Kudlow FED'in faizleri kısması gerektiğini düşünüyor. Faiz oranlarının yüksek olduğunu düşünen arkadaşı Stephen Moore da yakında FED'e dahil olabilir. Faiz oranlarını gereğinden fazla düşürmek enflasyon baskılarını artırma riskini ortaya çıkarıyor. Eğer ekonomi tahmin edilenden daha güçlüyse küresel tahvil piyasası kimsenin faiz oranlarını düşük tutamamasını garantiye alacak.