Son yıllarda özellikle pandemi sonrasında bireysel yatırımcılar, geleneksel yatırım araçlarından farklı alanlara da yönelmeye başladı. Bunun en güçlü kanıtı ise Borsa İstanbul’a yoğun yatırımcı ilgisi oldu.
Ancak yurt içi yerleşiklerin borsaya ilgisi yurt içiyle sınırlı kalmadı. Hem yüksek enflasyondan korunmak hem de döviz getirisi elde edebilmek için Merkez Bankası verilerine göre yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımları bu yılın birinci çeyreğinde 3,4 milyar dolarla tüm zamanların rekor seviyesine ulaşırken ikinci çeyrekte de 3,1 milyar dolarla yüksek seyrini korudu. Böylesi yüksek rakamlara ulaşılmasında en büyük katkı da şaşırtıcı bir şekilde son 3 yılda yurt dışı portföy yatırımlarını 4’e katlayan hanehalklarından geldi.
Toplam portföy yatırımları yüzde 52 arttı
Merkez Bankası verilerine göre bu yılın ikinci çeyreği sonunda yurt içi yerleşiklerin toplam yurt dışı portföy yatırımları, 3 milyar 52 milyon dolar seviyesine yükseldi. Portföy yatırımlarının 1 milyar 494 milyon doları yurt dışı hisse senedi yatırımlarından, 1 milyar 558 milyon doları ise yurt dışı borç senedi yatırımlarından oluştu.
Geçen yılın ikinci çeyreğine göre toplam yurt dışı portföy yatırımları yüzde 22,4 artarken 2020 yılının ikinci çeyreğine göre yüzde 122 artış yaşandı.
Yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımlarında hanehalklarının ağırlığı ise pandemiyle birlikte hız kazandı. Daha öncesinde hanehalklarının yurt dışı hisse senedi yatırımları yüz bin dolarlar seviyesinde olurken 2021 yılının ilk çeyreğinden itibaren rakam, milyar dolarlarla ifade edilmeye başlandı.
Bu yıl ikinci çeyrekte ise hanehalklarının yurt dışı hisse senedi yatırımları 952 milyon dolar oldu, geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 17,8 artış yakalandı.
Bono yatırımlarında rekor artış
Hanehalklarının yurt dışı tahvil yatırımları ise çok daha hızlı büyüdü. Geçmiş yıllarda 100- 200 milyon dolar seviyesini ancak yakalayan hanehalklarının yurt dışı tahvil yatırımları, bu yılın ikinci çeyreğinde 719 milyon dolara fırladı. Geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 432,5'lik bir artış gözlendi.
Hanehalklarının hisse ve bono yatırımları, bu yılın ikinci çeyreğinde 2020 ikinci çeyreğine göre yüzde 378,8, geçen yılın ikinci çeyreğine göre yüzde 77,2 artarak 1 milyar 671 milyon dolara çıktı.
Hanehalklarının yurt dışı portföy yatırımlarının bu denli hızlı yükselmesinde en büyük etken, yurt içinde yüksek enflasyon ve o dönem uygulanan ekonomi politikaları.
Özellikle yılın ilk iki çeyreğinde, Merkez Bankasının yurt dışına döviz çıkışına yönelik getirdiği zorlukları aşma yöntemi olarak da yurt dışı portföy yatırımlarının tercih edildiğini söyleyen bankacılık sektörü kaynakları, döviz geliri elde etmenin de yurt içinde sınırlı olduğunu, yurt dışı portföy yatırımlarının bunun çözümü haline geldiğini vurguladı.
Uzmanların verdiği bilgiye göre yılın ilk yarısında seçim belirsizliğinin etkisiyle borsada yaşanan dalgalı seyir ve yüksek enflasyon da hanehalklarını daha risksiz bir yatırım tercihi olarak bono alımına itti.
Yurt dışı portföylerde lider ABD
Yurt içi yerleşiklerin yurt dışı portföy yatırımlarının merkezi ise ABD oldu.
Merkez Bankası verilerine göre yurt içi yerleşiklerin yurt dışı hisse senedi yatırımlarında, Amerikan hisse senetleri yüzde 83,4 ile en yüksek paya sahip. Yurt içi yerleşikler hanehalkları, aracı kurumlar, firmalar ve bankaların hisse senedi yatırımlarının 1 milyar 246 milyon doları, Amerikan hisselerinde bulunuyor.
Avrupa hisse senetlerine yatırım ise 227 milyon dolar seviyesinde ve toplam yurt dışı portföy yatırımlarında yüzde 15,19 orana sahip.
Bono yatırımlarında da liderlik ABD’de. Verilere göre toplam bono yatırımlarından 1 milyar 133 milyon doları, yani yüzde 72,72'si Amerikan bono ve tahvillerinde tutuluyor. 307 milyon doları, yani yüzde 19,7'si ise Avrupalı bono ve tahvillerde bulunuyor.